یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی میلگرد است، که در سازه‌های بتونی، باعث افزایش مقاومت خمشی و کششی بتن می‌شود. در کشور ما حدود 80 کارخانه تولید میلگرد در حال فعالیت هستند. از میان کارخانه‌های تولید این پروفیل، می‌توان به مجتمع میلگرد ذوب و نورد کرمان اشاره کرد که از جمله معروف‌ترن تولیدکنندگان میلگرد ساختمانی در ایران محسوب می‌شود. شما می‌توانید با مراجعه به سایت آهن اسپات به‌روزترین اطلاعات درباره انواع میلگرد و تولیدات این مجتمع را مشاهده کنید.
مجتمع ذوب و نورد کرمان
مجتمع ذوب و نورد کرمان در جنوب شرقی کشور، در استان پهناور کرمان واقع شده است. این مجتمع که یکی از مهم‌ترین مراکز صنعتی ایران به شمار می‌رود، در شهرک صنعتی شماره دو خضرا، در نزدیکی مرکز استان یعنی شهر کرمان تأسیس گردیده است. عمده فعالیت این مجتمع تولید مقاطع فولادی نورد گرم مانند میلگرد و شمش است.
این کارخانه از 4 فاز تشکیل شده است که فاز اول در سال 1387 با تولید میلگرد کرمان فعالیت خود را آغاز کرده است. پس از آن در سال 1389 فاز دوم کارخانه در زمینه ذوب و ریخته‌گری به بهره‌برداری رسیده است. برای فرآوری و تأمین مواد مذاب و همینطور ریخته‌گری، فاز سوم آن راه‌اندازی شده‌است. در سال 1391 فاز چهارم آن برای افزایش تولید با ظرفیت سالانه 350 هزار تن انواع میلگرد A3 و 350 هزار تن شمش فولادی شروع به کار کرده است. به علت اینکه این مجتمع از بزرگترین مراکز تولید میلگرد محسوب می‌شود، حدود 420 نفر به صورت مستقیم و 2000 نفر به صورت غیر مستقیم در این کارخانه مشغول به کار هستند.
این شرکت به دلیل اینکه با کمک نیروی انسانی توانمند و متخصص، از دستگاه‌ها و تجهیزات پیشرفته و به‌روز، برای تولید محصولات خود بهره می‌گیرد، از امتیاز بالایی برخوردار است.
تولیدات این کارخانه با برخورداری از تیم پژوهشی و بر اساس تحقیقات علمی و همچنین بکارگیری تکنولوژی‌های جدید در زمینه اطلاعات و فن‌آوری، با قوانین و استانداردهای ملی و بین المللی مطابقت دارند.
در رابطه با میلگرد باید به این مطلب اشاره کرد که این مقطع، انواع مختلفی دارد و در صنایعی مانند خودروسازی، سدسازی و صنایع این‌چنینی به کار برده می‌شود. با این حال بیشترین استفاده از میلگرد در ساخت و ساز و رایج‌ترین آن در صنعت ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی است.
به علت تنوع زیاد میلگرد، داشتن اطلاعات لازم و آگاهی کافی از انواع آن، بسیار ضرورت دارد. چرا که انتخاب اشتباه هر کدام از انواع آن، علاوه بر احتمال کاهش ایمنی سازه، ممکن است خطرات جانی و مالی فراوان و خسارت جدی را به دنبال داشته باشد.
در این رابطه، سایت آهن اسپات مرجع مطمئنی است که امکان آشنایی با نام تولیدکنندگان و اطلاعات مرتبط با تولیدات آنها را در اختیار شما قرار می‌دهد.
محصولات ذوب و نورد کرمان
مجتمع ذوب و نورد کرمان تولید کننده انواع شمش و میلگرد است که عبارتند از:
- تولید شمش در گریدهای 3 SP، 4SP و 5 SP
- تولید انواع میلگرد در گرید 400
تمامی محصولات کارخانه ذوب و نورد کرمان دارای استاندارد مربوطه است که گواهی‌نامه استاندارد ملی ایران جهت محصول میلگرد تولیدی (استاندارد 3132) از جمله آنها می‌باشد.
انواع میلگرد مجتمع ذوب و نورد کرمان
شاید دسته‌هایی از انواع میلگرد و میله‌های طویل را در گوشه و کنار خیابان، در محل ساخت و ساز ساختمان‌های بتن‌آرمه، مشاهده کرده باشید. باید گفت که میلگرد، میله‌ی بلند فولادی است که دارای طول و ضخامت معینی می‌باشد. نکته جالب توجه اینکه هنگامی در میلگردها تغییراتی می‌دهند تا آماده بتن‌ریزی شوند با نام آرماتور شناخته می شوند.
برای اینکه بیشتر با میلگرد ذوب و نورد کرمان آشنا شویم، بهتر است در وهله اول، انواع مختلف میلگرد را از نظر بگذرانیم. میلگردها به جهت کاربردهای متنوعی که دارند در انواع گوناگون با آلیاژهای مختلف تولید می‌شوند. متفاوت بودن میلگردها هم از لحاظ شکل و ظاهر میلگرد و هم از لحاظ ضخامت، کشش، مقاومت و استحکام آن، باعث شده تا در استانداردهای مشخصی دسته‌بندی شوند.
با توجه به استانداردی که میلگردها به تولید می‌‌رسند، محل استفاده آنها هم متغیر خواهد بود. در کشور ایران پر استفاده‌ترین نوع میلگرد، میلگردهای رزوه‌دار هستند.
به همین علت بهتر است ابتدا به طور مختصر انواع میلگرد را از لحاظ ظاهری مورد بررسی قرار دهیم. تولیدکننده‌ها انواع مختلف میلگرد را بر اساس شکل ظاهری به این ترتیب تقسیم‌بندی می‌کنند:
میلگرد شاخه‌ای
- میلگرد آجدار (rebar)
- میلگرد ساده (plain bar)
میلگرد کلاف
- کلاف آجدار
- کلاف ساده
باید گفت که “نوع آج میلگرد” یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های ظاهری این پروفیل است که بر اساس آن می‌توان میلگردها را از هم تشخیص داد. به این صورت که میلگردهای ساده که به صورت میله‌ای صاف، بدون آج و برجستگی تولید می‌شوند و قابلیت بسیار خوبی برای خم‌کاری و آهنگری دارند.
از طرف دیگر، میلگردهایی که آجدار هستند، اکثراً در بتن مسلح یا به عبارت دیگر در بتن آرمه، برای افزایش مقاومت کششی بتن، به کار برده می‌شوند. به همین علت است که میلگردهای مورد استفاده در بتن، اغلب از نوع آجدار هستند و بسیار پرطرفدارند.
در نوع میلگرد آجدار، برجستگی‌ها یا به اصطلاح آج‌های سطح میلگرد، با بتن درگیر می‌شوند و از جابجا شدن میلگرد در درون بتن بر اثر فشار یا تنش جلوگیری می‌کنند. در نتیجه مقاومت سازه را در برابر فشارهای ناگهانی وارده بر بتن، ناشی از تکانه‌های زلزله یا عوامل دیگری از این قبیل، بالا می‌برند.
با توجه به موارد ذکر شده، می‌توان گفت که کاربرد اصلی میلگرد آجدار، برای قسمت‌های اصلی ساختمان، از جمله ستون‌ها و تیرها هست، که شامل میلگردهای طولی می‌باشند. به همین علت از میان انواع مختلف میلگرد، در کشور ما پر استفاده‌ترین نوع، میلگردهای آجدار هستند.
میلگردهای آجدار هم بر اساس نوع آج در انواع مختلف تولید می‌شوند که به سه نوع آن اشاره می‌کنیم:
- آج جناغی.
- آج مرکب،
- آج مارپیچی،
در این رابطه باید گفت که مجتمع ذوب آهن و نورد کرمان، از سال 1385 اقدام به تولید انواع میلگردهای آجدار فولادی در سایزهای مختلف کرده است. در حال حاضر نیز علاوه بر شمش فولادی، به طور عمده میلگرد استاندارد A3 از سایز 8 تا 40 را تولید می‌کند.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم شکل آج میلگردهای آجدار با هم تفاوت دارد. شکل آج میلگرد ذوب و نورد کرمان که استاندارد A3 است به صورت جناغی یعنی ضربدری هفت و هشت است
برای تشخیص انواع میلگرد از میان مدل‌های مختلف آن، به نوع آج آنها باید توجه کنید. اگر میلگرد صاف و بدون برجستگی بود از نوع A1 است. و اگر آج میلگرد به صورت مارپیچی و رزوه‌ای باشد میلگرد از نوع A2 است. اگر آج میلگرد به صورت ضربدری هفت و هشت جناغی باشد، میلگرد لز نوع A3 است.
استاندارد میلگرد ذوب و نورد کرمان
در مورد مرغوبیت تولیدات، این نکته را باید در نظر داشت که کارخانجات تولید میلگرد در دنیا از استانداردهای خاصی پیروی می‌کنند. برای مثال استاندارد DIN مخصوص کشور آلمان است و استاندارد ISO هم یک استاندارد بین‌المللی است. در کشور ما متداول‌ترین استاندارد سیستم روسی است که میلگرد ذوب و نورد کرمان از آن تبعیت می‌کند و مورد تأیید سازمان نظام مهندسی ایران می‌باشد.
طبق این استاندارد، میلگردها به 4 دسته A1، A2، A3 و A4، تقسیم می‌شوند. بر اساس این دسته‌بندی، مشخصات هر دسته اعم از تنش تسلیم، سختی و مقاومت کششی به ترتیب از میلگرد A1 تا میلگرد A4 افزایش می‌یابد.
بر همین اساس، استاندارد A1مربوط میلگرد ساده است که با درصد کمی از کربن تولید می‌شود. از آنجایی که قابلیت انعطاف و شکل‌پذیری بالایی دارد به میلگرد نرم هم معروف است و همانطور که قبلاً گفته شد هیچ گونه آجی ندارند.
از میان انواع یاد شده، استانداردهایA2 و A3و A4 مختص میلگردهای آجدار هستند که در ساخت آنها از کربن بیشتری استفاده شده است. به عبارت دیگر هرچه درصد کربن فولاد به بالاترین حد مشخص شده نزدیک‌تر باشد، به همان میزان سختی و مقاومت آن افزایش می‌یابد.
مشخصات میلگرد A3 ذوب و نورد کرمان
همانطور که در بالا اشاره شد میلگرد A3 از جمله اصلی‌ترین محصول فولادی کارخانه ذوب و نورد کرمان به روش نورد گرم، به شمار می‌رود. روی این میلگرد، دو ردیف آج متقاطع مشاهده می‌شود به همین دلیل به آن میلگرد آجدار رج‌دار یا جناغی نیز گفته می‌شود.
میلگرد A3 از نظر سختی، نیمه سخت و سخت محسوب می‌شود و درصد شکل‌پذیری آن 14 است. این میلگرد پرکاربرد را به هیچ وجه نباید خم کرد یا جوش داد، یعنی جوشکاری روی این نوع میلگردها ممنوع است.
مقاومت کششی این میلگرد 600 و مقاومت تسلیم آن 400 است که بر اساس کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع اعداد 6000 و 4000 بدست می‌آید. همانطور که در جدول مشاهده می‌شود، A3 مقاومت بیشتری نسبت به میلگردهای A1و A2 از خود نشان می‌دهد.
به همین علت میلگرد A3 عمدتاً برای آرماتوربندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نکته مهم را هم باید در نظر داشت، طبق استاندارد، در بخش‌هایی از سازه که باید در برابر زلزله مقاومت داشته باشند و شکل پذیری از خود نشان دهند مانند ستون، تیر، تیرچه، دیوار برشی و دال، استفاده از میلگردهای A3 به دلیل ترد بودن و عدم شکل پذیری، اکیدا ممنوع می باشد.
میلگرد ذوب‌آهن و نورد کرمان بر اساس آنالیز
در دسته فولادهای ساده کربنی، عنصر کربن، مهم‌ترین عنصر آلیاژی تاثیرگذار بر خواص مکانیکی فولاد، می‌باشد. از دیگر عناصر آلیاژی مهم، که تاثیر زیادی در سختی میلگرد دارند می‌توان به سیلیسیم و منگنز هم اشاره کرد. در هر حال، به طور کلی در میلگرد و سایر مقاطع فولادی، آنالیز شیمیایی و دقت آن یکی دیگر از عوامل اصلی تعیین‌کننده قیمت آنها است.
در این زمینه، استاندارد ملی ایران در رابطه با دسته‌بندی، استانداردی با عنوان “ميلگردهای فولادي گرم نورديده براي تسليح بتن، ويژگی‌ها و روش‌هاي آزمون” و با کد INSO 3132، تعیین کرده است.
مجتمع ذوب و نورد کرمان دارای دو آزمایشکاه کوانتومتری (آنالیز شیمیایی فلزات و عناصر نمونه به روش طیف سنجی) و آزمایشکاه تست خواص مکانیکی است که به عنوان آزمایشگاه همکار استاندارد فعالیت دارد و برای تولیدات خود، سرتیفیکیت تست مکانیکی یا آنالیز شیمیایی صادر می‌کند که نشاندهنده کیفیت بالای تولیدات این کارخانه است.
وزن میلگرد ذوب و نورد کرمان
اطلاع از وزن میلگرد و حتی انواع مقاطع فولادی دیگر، در احداث بنا و ساختمان‌سازی، در محاسبات میزان مقاومت و وزن سازه توسط مهندسین عمران، از اهمیت زیادی برخوردار است.
می‌توان گفت وزن میلگرد از عوامل موثر بر قیمت و حتی تعیین‌کننده کیفیت آن هم محسوب می‌شود. بنابراین یکی از مواردی که باید به طور دقیق در انتخاب میلگرد بررسی و کنترل شود، وزن آن است. اهمیت این موضوع به حدی است که حتی وزن میلگرد، با میزان نیرویی که می‌تواند تحمل کند، نسبت مستقیم دارد. به طوری که با انجام محاسبات اشتباه در تعیین وزن و نیز انحراف زیاد از حالت استاندارد، ممکن است خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
در جدول زیر اوزان میلگرد ذوب و نورد کرمان را در سایزهای مختلف مشهاده می‌کنید. طبق اسن جدول سایز میلگرد بر حسب میلی‌متر و وزن هر سایز برحسب کیلوگرم مشخص شده است.
| سایز میلگرد
mm |
8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 22 | 25 | 28 | 32 | 40 |
| وزن میلگرد کرمان kg | 4.5 | 7.5 | 10.5 | 14.5 | 18.5 | 23 | 28 | 34 | 45 | 56 | 73 | 118 |
علامت اختصاری میلگرد ذوب و نورد کرمان
همانطور که قبلاً اشاره شدف میلگردها انواع گوناگونی دارند و با توجه به تفاوت‌هایشان، برای کاربردهای مختلفی هم استفاده می‌شوند. این تفاوت‌ها هم شامل شکل و ظاهر میلگرد بوده و هم ویژگی‌های دیگر مانند ضخامت، کشش و استحکام آنها را در بر می‌گیرد.
به همین علت برای شناسایی نوع میلگرد و کاربرد آن، از علایم یا حروف لاتین استفاده می‌شود. این علایم و نشانه‌ها هنگام تولید بر روی بدنه میلگرد حک می‌گردد. با استفاده از این علایم می‌توان میلگرد کارخانه‌های مختلف را از روی حروف و نشانه درج شده روی میلگرد شناسایی کرد تا به این طریق بتوان سریع از مشخصات و کارکرد هر نوع میلگرد مطلع شد.
این نشانه را در اصطلاح “علامت اختصاری میلگرد” می‌نامند. در تصویر زیر می توانید علامت اختصاری میلگرد تولیدی در مجتمع ذوب آهن و نورد کرمان که KSMR هست را مشاهده نمایید.
سخن پایانی
برای آشنایی بیشتر با تولید کنندگان کشور، آهن اسپات به عنوان مرجعی برای اطلاع رسانی در صنعت آهن و برای تسهیل معاملات و مبادلات انواع آهن‌آلات، راه اندازی شده است، می‌توانید با مراجعه به سایت آهن اسپات و عضویت در شبکه اجتماعی قیمت میلگرد آهن اسپات، به راحتی از قیمت روز انواع میلگرد تولید شده در کارخانه‌های مختلف، مطلع شوید.