لوله مانیسمان، محصولی است که به یاد اولین سازنده آن، به این نام معروف شده است. این محصول از انواع لولههای بدون درز است و در کشورهای دیگر، با نام Seamless شناخته میشود.
محصولات توخالی درزدار اعم از انواع پروفیل و لوله، به دلیل وجود گسستگی در بدنه استحکام لازم برای برخی کارهای سنگین را نداشتند.
لولههای بدون درز مانیسمان به بازار عرضه شدند تا این نقطه ضعف را از بین ببرند و نسبت به لولههای معمولی، در کاربردهای بیشتری ظاهر شوند.
لوله مانیسمان چیست؟
اغلب لولههای فلزیبا روش خم کردن ورقها و جوش دادن دو طرف به یکدیگر ساخته میشوند. علت انتخاب این روش، ارزانتر بودن آن است، اما لولههای درزدار نمیتوانند در کاربردهایی مثل انتقال سیالات پرفشار، استفاده در زیر زمین و هر کاربرد سنگین دیگری به خوبی عمل کنند.
لولههای مانیسمان بدون درز، برای جبران این نقص تولید شدند. نخستین بار، این محصول کاربردی را برادران آلمانی مانسمان، با نام Seamless به دنیای صنعت معرفی کردند.
در برخی نقاط جهان مانند ایران، نام افراد سازنده محصول، روی این نوع لوله بدون درز باقی ماند. این فرآورده، از شمش فولاد مرغوب ساخته میشود.
بدنهی این لولهها، کاملا صیقلی و بدون هیچگونه گسستی طراحی شده است، به همین علت در مقایسه با انواع درزدار استحکام بالاتری دارند.
اندازه طولی این محصول، میتواند بین ۶ الی ۱۲ متر متغیر باشد. همچنین قطر و ضخامت دیوارهها به تناسب کاربرد، تغییراتی خواهد داشت.
روش تولید خاص این نوع لوله، باعث میشود قیمت نهایی آن در رده بالاتر از متوسط قرار بگیرد، اما کیفیت بالا و دوام طولانی، این بهای اولیه را جبران خواهدکرد.
مشخصات لوله مانیسمان
لولههای مانیسمان بر اساس سه فاکتور مهم شناخته میشوند:
- طول لوله که عموما بین ۶ تا ۱۲ متر است و روی محصول قید میشود.
ابعاد استاندارد اصولا ۶ متری است و در غیر اینصورت، فروشنده شما را از ابعاد دقیق آگاه خواهدکرد. - ضخامت دیوارههای لوله که بر اساس استانداردهای API 5L و یا ANSI B36 تعیین میشود. این مقدار عموما بین ۱.۸ تا ۱۲ اینچ متغیر است.
- رده لوله که همان سایز محصول است.
ردهی مانیسمان میتواند بین اعداد ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ متغیر باشد. این عدد بر حسب قطر اسمی لوله مشخص میشود. به عنوان مثال، لولههای بین ۲.۱ تا ۱۶ اینچ، در ردهی ۴۰ قرار خواهند داشت. - در نهایت باید توجه داشته باشید که قطر داخلی و قطر اسمی، اندازه ضخامت دیواره را مشخص خواهدکرد.
به عنوان مثال لولهای که قطر اسمی آن ۱۲ بوده و در رده ۴۰ باشد، ضخامت دیوارهای برابر با ۱۰.۳ میلیمتر خواهد داشت.
روشهای تولید لوله مانیسمان
فرآیند ساخت محصولات توخالی بدون درز، کمی پیچیدهتر از انواع درزدار است. تولید لولههای مانیسمان طی فرآیندهای سختی صورت میگیرد که هزینه و زمان زیادی به خود اختصاص میدهد. برای ساخت این محصول، ممکن است از روشهای متفاوتی استفاده شود.
این روشها، در نهایت محصولاتی با کیفیت متفاوت تحویل خواهند داد. تفاوت اصلی این سه فرآیند، در نوع ابزارهای مورد استفاده و مدت زمانی است که برای تولید صرف میشود.
به همین علت، برخی روشها متداولتر هستند. در ادامه، سه روش اصلی برای ساخت لولههای مانیسمان را شرح میدهیم:
1. روش استفاده از سنبه چرخشی
در این روش، نیاز به شمش فولادی سالم در ابعاد مناسب برای ساخت لوله داریم. ابتدا، شمشی به ابعاد شش متر را وارد کوره میکنند. دمای کوره، باید به قدری بالا باشد که شمش کاملا نرم شود، اما به حالت مذاب نرسد. پس از نرم شدن شمش، آن را از کوره خارج کرده و وارد دستگاه نورد میکنند.
در مرحله نورد شدن، شمش آنقدر تحت کشش و فشار غلتکها قرار میگیرد که به شکل استوانهای با قطر دلخواه درآید. سپس، نوبت به مرحله سنبه چرخشی میرسد.
شمش به سمت دستگاه سنبه زنی هدایت میشود و با کمک گیرههایی، دقیقا زیر سنبهای که با سرعت زیاد در حال چرخش است، قرار میگیرد. سنبه با فشار و چرخش وارد شمش استوانهای میشود و حفرهای درون آن ایجاد میکند.
در این فرآیند قطر استوانه، همان قطر بیرونی لوله مانیسمان است و قطر سنبه، قطر درونی آن را مشخص میکند. ضخامت دیوارههای لوله به میزان تفاوت این دو مقدار (یعنی قطر استوانه و سنبه) بستگی خواهدداشت.
پس از اینکه سنبه، حفرهای یکدست درون استوانه فولادی ایجاد کرد، آن را از دستگاه خارج نموده و وارد مرحله خنک سازی میکنند.
در فرآیند خنکسازی، ابتدا لوله را به صورت ناگهانی وارد حوض آب سرد مینمایند و سپس، با هوادهی تدریجی آن را کاملا خنک میکنند.
در صورت نیاز، در آخرین مرحله لولهها به ابعاد ۶ الی ۱۲ متری برش خورده و سپس، در بستهبندیهای ۱ الی ۳ تنی، روانه انبار میشوند.
2. روش تولید لوله مانیسمان با ریختهگری
یکی از قدیمیترین روشهایی که برای تولید محصولات بدون درز مورد استفاده قرار میگیرد، استفاده از روش ریختهگری است. در این روش، فلز مذاب با روشهایی خاص، وارد قالبهای مخصوصی میشود و محصول شکل میگیرد. یکی از بزرگترین معایب این روش، گران بودن قیمت قالبها است. این موضوع باعث میشود که ابعاد محصول به تعداد خاصی محدود باشد و اختیار تولید کننده در ایجاد تغییر در ابعاد، کم شود.
با این حال همچنان کارخانههای زیادی وجود دارند که برای تولید لوله مانیسمان از این روش استفاده میکنند. این فرآیند، خود میتواند به دو حالت تقسیم شود:
-
ریختهگری از مرکز
در این روش، قالب به حالت دو جداره است. بخش اول، استوانهی مرکزی است که قطر داخلی لوله را مشخص میکند و بخش دوم، دیواره است که قطر بیرونی را تعیین خواهدکرد.
شمشهای فولادی در کوره به مرحله ذوب میرسند و وقتی کاملا به حالت مایع رسیدند، با کمک قلابهایی از قسمت بالایی داخل قالب ریخته میشوند. ضخامت دیوار لوله بستگی به مقدار فاصلهی جدارههای قالب از یکدیگر دارد.
-
ریختهگری پاششی
در این روش، قالب اصلی تنها یک جداره دارد. ماده مذاب، وارد پمپ مخصوصی میشود و با فشار زیاد، به دیوارههای قالب پاشیده میشود.
در این روش ضخامت دیوارههای لوله مانیسمان بستگی به میزان پاشش ماده مذاب دارد. دقت این روش چندان بالا نیست و ممکن است محصول نهایی، تلورانس بالایی داشته باشد. به همین علت، مدتهاست از این فرآیند برای تولید مانیسمان استفاده نمیشود.
انواع لوله مانیسمان
لولههای مانیسمان موجود در بازار ایران، از رده ۲۰ تا ۱۴۰ متغیر هستند. قطر لولههایی که در داخل کشور تولید میشوند، بین ۱.۲ تا ۳۶ اینچ است.
به طور کلی از نظر وزنی میتوان این محصول را به سه نوع تقسیم کرد:
- لوله مانیسمان استاندارد
- لوله مانیسمان سنگین
- لوله مانیسمان فوق سنگین
بدیهی است که انواع سنگین و فوق سنگین در ردههای بالاتر از ۴۰ قرار خواهند داشت. پرکاربردترین انواع لوله مانیسمان در ایران، ردههای ۲۰ و ۴۰ این محصول هستند. انواع رده ۲۰، بیشتر در جاهایی کاربرد دارند که نیازی به تحمل فشار بالا نیست. ضخامت جداره این محصولات کم است و برای لولهکشی گاز خانگی مناسب است.
انواع رده ۴۰، قطر اسمی بین ۲.۱ تا ۱۶ اینچ دارند. وزن این محصولات هم در دسته سبک و استاندارد قرار دارد، اما از رده ۲۰ مقاوم تر است. به همین دلیل از این دسته از لولهها در کاربردهای صنعتی مانند صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و ساخت مخازن تحت فشار بخار و گاز استفاده میشود.
کاربردهای لوله مانیسمان
لولههای بدون درز یا مانیسمان، مقاومت زیادی در برابر فشارهای داخلی و بیرونی دارند. این محصولات، احتمال گسست و نشتی ندارند و به همین دلیل انتخابی مناسب برای انتقال سیالات حساس و پرفشار هستند.
از لولههای مانیسمان در سایزهای مختلف، در کاربردهای کوچک و خانگی تا کاربردهای عظیم و صنعتی استفاده میشود. از جمله رایجترین موارد استفاده این محصول میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. استفاده در انتقال سیالات با فشار قوی
لولههای درزدار برای استفاده در خطوط فشار قوی طراحی نشدهاند؛ داشتن گسستگی روی بدنه، این محصولات را مستعد شکستگی و نشتی میکند.
در این موارد، از لولههای بدون درز استفاده میشود. این محصولات میتوانند به صورت گسترده در انتقال آب، بخار فشرده، انواع گازها و دیگر سیالات پرفشار مورد استفاده قرار گیرند.
2. تولید لولههای هیدرولیک
برای تولید لولههای مکانیکی، سیلندرهای هیدرولیک و انواع بازوهای مکانیکی در صنایع، استفاده از لولههای بدون درز ضروری است.
لولههای مانیسمان به دلیل استفاده در این صنایع، به لولههای هیدرولیکی هم مشهور هستند. این محصولات، از فولاد ضدزنگ ساخته میشوند و به همین علت علاوه بر استحکام بالا، امکان اکسید شدن آنها هم نزدیک به صفر است.
3. انتقال سیالات با ارزش یا خطرناک
انتقال برخی از محصولات مایع و گازی، نیاز به دقت بیشتری دارد. زیرا ارزش آنها بالاست و هدر رفت ذرهای از آنها باعث ضررهای هنگفت خواهدشد. در این راستا، میتوان به مواد دارویی یا مواد غذایی اشاره کرد.
از سویی، نشتی برخی مواد در هنگام انتقال، به جز هزینه مالی، خطر جانی هم به همره خواهد داشت. به عنوان مثال در انتقال نفت، گاز و یا مواد شیمیایی و اسیدی در صنایع پتروشیمی، بهتر است از لولههای بدون درز استفاده شود.
مزایا و معایب استفاده از لوله مانیسمان
شاید برایتان سوال باشد که با وجود لولههای پلی اتیلن و پلیمری بدون درز، چه نیازی به استفاده از لوله مانیسمان داریم؟ در این راستا، باید به چند مزیت مهم لولههای بدون درز مانیسمان اشاره کرد:
- این محصولات بدنهای صاف و صیقلی و بدون هیچگونه گسستی دارند. بنابراین احتمال نشتی از آنها وجود ندارد.
- تحمل فشار لولههای مانیسمان بسیار بالاتر از انواع دیگر است و ترکیدن و انفجار آنها تقریبا غیر ممکن است.
- تنوع سایز و ضخامت در این محصولات زیاد است و میتوان در کاربردهای مختلف آنها را استفاده کرد.
- این محصولات، به هیچ وجه مانند لولههای پلیمری شکننده نیستند، به همین جهت چه در فضای بیرونی و چه داخلی کاربرد دارند.
با این حال، قیمت لوله مانیسمان نسبتا بالاست و نمیتوان در هر کاربرد سادهای از آن استفاده کرد. نصب و استفاده از این محصول نیز احتیاج به تخصص دارد و کار هر کسی نیست.
به همین جهت در کاربردهای ساده مانند انتقال آب خانگی از انواع دیگر لوله استفاده میشود اما برای انتقال گاز شهری، مانیسمان انتخاب بهتری است.
تولیدکنندگان لوله مانیسمان
آهن اسپات به عنوان مرجعی برای اطلاعرسانی درباره آهن آلات، بستری فراهم کرده است تا شما بتوانید قیمت محصولات مختلف فولادی از فروشندگان متفاوت را بررسی کنید.
در این سایت، لوله مانیسمان از فروشندگان زیر قابل مشاهده و سفارش است:
- لوله گستر اسفراین
- لوله مانیسمان چینی
- لوله دقیق کاوه ایرانیان
- لولههای مانیسمان فولاد اهواز
شما میتوانید در آهن اسپات با هر یک از این تولیدکنندگان آشنا شوید و پس از بررسی قیمت محصولات، اقدام به خرید نمایید.
خرید لوله مانیسمان از آهن اسپات
قیمت لوله مانیسمان ممکن است به صورت هفتگی و یا حتی روزانه تغییر میکند. اگر قصد خرید این محصول را دارید، از مدتی قبل به صورت مرتب قیمتها را در سایت آهن اسپات بررسی کنید.
در صورت نیاز میتوانید برای استعلام قیمت لحظهای لوله با کارشناسان فروش آهن اسپات تماس بگیرید تا با مشاوره تخصصی، شما را برای خریدی بهتر راهنمایی کنند.