همانطور که میدانید میلگرد از پرمصرف‌ترین پروفیل‌های فولادی در صنعت ساختمان سازی به‌حساب می‌آیند که در انواع و سایزهای گوناگونی تولید و روانه بازار می‌گردند.
از سوی دیگر به علت کاربرد فراوان این محصول در یک ساختمان، قسمت عمده‌ای از هزینه ساختمان را قیمت میلگرد مصرفی تعیین می‌کند و سایز و اندازه میلگرد مستقیماً روی قیمت آن تأثیر می‌گذارد.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تشخیص سایز میلگردها یکی از مهم‌ترین وظایف پیمانکاران و متخصصان این صنعت است. در ادامه این مقاله، درباره انواع میلگرد و نحوه تشخیص سایز میلگردها صحبت خواهیم کرد. نحوه تشخیص سایز میلگردها به چه صورت است و اینکه چرا باید اندازه و سایز میلگرد موضوع مهمی باشد؟ این‌ها سؤالاتی هستند که قرار است در این مقاله از وبلاگ آهن اسپات به آنها پاسخ دهیم.
انواع میلگرد و تشخیص سایز میلگرد
میلگرد یک پروفیل فولادی است که از طریق بالا بردن مقاومت کششی بتن، باعث می‌شود تا مقاومت و استحکام بنا و ساختمان در برابر فشارهای بالا و شرایط نامطلوب محیطی بالا رود. در کشور ایران کارخانه های زیادی در زمینه تولید میلگرد فعالیت دارند علت این موضوع بدین صورت است که حجم استفاده از میلگردها به عنوان مهم‌ترین مقطع فولادی به قدری زیاد است که موجب شده تا کارخانه‌های بسیاری در این زمینه به خودکفایی برسند.
روش‌ها و استانداردهای تولید میلگرد و همچنین قطر و سایز این محصول در کشورهای مختلف، متفاوت است و در ایران میلگرد ها را بر اساس استاندارد روسی تولید می کنند. این محصول در سایزهای 8 و 10 ,12 ,14 ,16 ,18 ,20 ,22 ,25 ,28 ,32 ,36 تولید می‌شوند و سایز آنها طبق جدول زیر که وزن هر شاخه 12 متری را نشان می دهد، با توجه به استاندارد جهانی محاسبه شده است.
| ردیف | سایز میلگرد (mm) | وزن شاخه 12 متری میلگرد (kg) |
| 1 | میلگرد 8 | 5 |
| 2 | میلگرد 10 | 8 |
| 3 | میلگرد 12 | 11 |
| 4 | میلگرد 14 | 15 |
| 5 | میلگرد 16 | 19 |
| 6 | میلگرد 18 | 24 |
| 7 | میلگرد 20 | 30 |
| 8 | میلگرد 22 | 36 |
| 9 | میلگرد 25 | 47 |
| 10 | میلگرد 28 | 58 |
| 11 | میلگرد 32 | 76 |
| 12 | میلگرد 36 | 96 |
اهمیت تشخیص سایز میلگرد
باتوجه‌به اینکه میلگرد از اهمیت بسیار بالایی در ساخت‌وساز برخوردار است موجب شده تا مهندسین بر اساس متراژ و نوع سازه سایز محصولات مورد استفاده را تعیین نمایند، چرا که در صورت رعایت نکردن آن ممکن است چالش ها و عواقب بزرگی به وجود آورد.
از جمله این چالش‌ها می توان به ریختن و کج شدن سازه اشاره نمود. یکی دیگر از عواملی که مسئله سایز را تحت تأثیر خود قرار می دهد هزینه آن است.
به طور مثال هرچه وزن میلگرد کمتر باشد قیمت آن نیز کمتر است که اگر برای کاهش هزینه‌ها ساختمان سازی خود از میلگردهای دارای وزن کم استفاده کنید، در این صورت علاوه بر اینکه متوجه ضرر هنگفتی خواهید شد، کیفیتی که مدنظرتان است نیز به آن دست نخواهید یافت.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که آگاهی داشتن در خصوص سایز میلگردها اهمیت ویژه ای دارد چراکه مهندسین بر اساس روش های ریاضی و مطالعاتی که انجام می دهند محصولی را به شما پیشنهاد می دهند که باید از آن تبعیت نمود در غیر اینصورت خسارات جانی و مالی بسیاری را به وجود می‌آورد.
اگر تا اینجا مقاله با ما بوده باشید حتما این سوال در ذهنتان به وجود آمده که چگونه و به کمک چه ابزاری باید سایز میلگردها را به طور دقیق به دست بیاوریم؟ پاسخ سؤال شما در ادامه این مقاله به صورت مفصل شرح داده شده است. پس با ما همراه باشید.
روش‌های تشخیص سایز میلگرد
همانطور که قبلا گفتیم میلگردها از نظر سایز با مشخصات ظاهری چون طول، قطر و وزن تعریف می شوند. تشخیص سایزهای میلگرد حتی برای مهندسین و متخصصین در این زمینه، کار مشکلی است. به همین خاطر روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری سایز این محصول فولادی در نظر گرفته شده که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
1. تشخیص سایز میلگرد به صورت چشمی
بسیاری از مهندسین ناظر باتجربه برای تشخیص اندازه میلگرد از روش کنترل چشمی استفاده می کنند. این روش، روشی آسان و با کمترین هزینه برای کنترل کیفیت تولیداتی است که در حجم بالایی به بازار عرضه می شوند. به‌طورکلی می توان گفت زمانی که مهندس ناظر از تجربه بالایی در این زمینه برخوردار باشد می تواند از این روش برای تشخیص سایز میلگردها استفاده کند.
البته لازم به ذکر است که تنها در مواردی که میلگردهای تحویلی دارای اختلاف حداقل 2 سایز با یکدیگر باشند می‌توان از این روش استفاده نمود. زیرا وقتی که میلگردها دارای سایز پشت سر هم در کنار یکدیگر چیده شوند میزان تشخیص سایز آنها پایین می آید و در مقابل، احتمال خطا بالا می رود.
2. استفاده از کولیس برای تشخیص سایز میلگرد
این ابزار در اندازه گیری سایز میلگردها از دقت بالایی برخوردار است و به طور کلی می‌توان گفت پس از روش تشخیص چشمی، اندازه گیری با کولیس جز پر کاربردترین روش هایی است که در کارگاه های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
در خصوص توضیح اندازه‌گیری سایز میلگرد با کولیس می توان گفت که تنها کافی است که دو فک کولیس را بر روی سطح میلگرد قرار داده شود. اما باید بدانید که اگر میلگرد مورد نظر شما از نوع اجدار باشد باید به یک سری نکات که در ادامه مطلب آمده است توجه نمایید.
اگر میخواهید سایز میلگرد آجدار را بدست آورید نیاز است تا با توجه به دو قطر خارجی و زمینه به سایز میلگرد دست یابید البته قطر خارجی با احتساب اج و قطر زمینه بدون اج در نظر گرفته شود.
3. قطر و زمینه
برای درک بهتر این موضوع فرض کنید که قطر میلگرد شما 16 میلیمتر است. حال اگر این میلگرد طبق استاندارد ملی با شماره 3132 تولید شده باشد حتما دارای قطر زمینه 5 و ماکزیمم قطر خارجی 18 می باشد.
بنابراین در هنگام اندازه‌گیری قطر میلگرد اجدار با ابزار کولیس لازم است تا جدول قطر و سایز میلگردها را با احتساب و بدون احتساب قطر داشته باشید. سپس با اندازه گیری قطر خارجی و قطر زمینه، می‌توانید به راحتی قطر اسمی میلگرد را تشخیص دهید.
4. استفاده از انگشتان دست برای تشخیص سایز میلگرد
مهندسین حرفه‌ای و باتجربه برای اندازه‌گیری میلگرد از قبل بند انگشتان خود را اندازه می‌گیرند. سپس با گذاشتن انگشتان دست خود بر روی میلگرد، اندازه آن را مشخص می‌کنند. این روشی بسیار سریع و آسان است و همچنین از دقت نسبتا خوبی نیز برخوردار است، اما برای مقایسه دو میلگرد با قطر ۱۶ و ۱۸ که تنها دو میلیمتر اختلاف دارند، کار سختی است و دقت آن پایین می‌آید. بهتر است از این روش برای مقایسه اندازه قطر دو میلگرد استفاده نشود و در مواقعی که سرعت عمل ملاک است، از این روش استفاده گردد.
5. استفاده از ریسمان برای تشخیص سایز میلگرد
در کارگاه های ساختمانی اغلب ریسمان یا طناب وجود دارد که از آن برای اندازه گیری سایز میلگردها بدین صورت عمل می‌کنند که طناب را دور محیط میلگرد قرار داده و با اندازه گیری محیط دایره‌ای شکل آن با استفاده از فرمول محیط دایره، می‌توان شعاع و قطر میلگرد را به دست آورد.
این روش نیز با توجه به اینکه بایستی طول طناب بعد از اندازه‌گیری دور محیط میلگرد با خط‌کش اندازه‌گیری شود، دارای خطای زیادی خواهد بود و به طور کلی برای مواقعی که سرعت در کار مهم است، استفاده می‌شود.
6. استفاده از آچار فرانسه
آچار فرانسه را همه می‌شناسید. به شرط آنکه نوع آچار فرانسه موجود در کارگاه ساختمانی از نوع مدرج باشد، می‌توان در اندازه‌گیری سایز میلگرد با دقت بالایی از آن استفاده نمود. همانطور که میدانید یک آچار فرانسه دارای دو فک ثابت و متحرک است. شما می توانید با قرار دادن قطر میلگرد درون فک متحرک به سایز قطر میلگرد برسید. البته لازم به ذکر است در صورتی که به طور همزمان آچار فرانسه مدرج و کولیس در اختیار داشته باشید، بهتر است از آچار استفاده کنید چرا که دقت بالاتری نسبت به کولیس دارد.
7. استفاده از شابلون
شابلون تشخیص سایز میلگرد یکی از ابزاری است که مهندسین و معماران با استفاده از آن با دقت بسیار خوبی سایز میلگرد را اندازه‌گیری می‌نمایند. به طور کلی شابلون وسیله‌ای است که از قبل با توجه به سایز میلگردها طراحی شده است و مهندسین برای تمیز دادن سایز میلگردها در کارگاه‌های ساختمانی از آن استفاده می‌کنند.
جالب است بدانید که شابلون را از جنس‌هایی مانند ورق‌های نازک کانال کولر و یا روبان می‌سازند. برای خرید شابلون میلگرد می‌توان آن را با اندازههای متفاوت قطر میلگرد از بازار تهیه نمود.
8. گیج اندازه‌گیری و تشخیص سایز میلگرد
گیج در واقع حالت خاصی از شابلون است که از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شده است. با استفاده از گیج میلگرد می‌توان اندازه انواع میلگرد آجدار را تعیین نمود. درون بسته گیج‌های خریداری شده کاتالوگ راهنمایی برای استفاده صحیح از آن وجود دارد.
نحوه استفاده از این ابزار بدین صورت است که ابتدا میلگرد را در دهانه باز گیج قرار داده و سپس هرجایی که سطح بیرونی میلگرد با گیج کاملا مماس شد، عدد ثبت شده بر روی گیج به عنوان سایز میلگرد تعیین می‌شود. گیج میلگرد در مواقعی باعث افزایش دقت در نحوه تشخیص سایز و اندازه میلگرد بر اساس ظاهر می‌شود.
9. وزن میلگرد برای تشخیص سایز میلگرد
دقیق‌ترین روش اندازه‌گیری سایز میلگرد نسبت به تشخیص چشمی روش وزن کردن است. در این روش باید میلگردها را قبل از آرماتوربندی آنها، برای وزن کردن استفاده کرد. چراکه برای وزن کردن، یک شاخه ۱ متری از میلگرد نیاز است.
این روش بدین صورت است که یک شاخه از میلگرد موردنظر برای اندازه‌گیری بر روی ترازو مخصوص گذاشته شده و با کمک فرمول محاسبه وزن میلگرد، می‌توان قطر میلگرد را به عنوان سایز محصول در نظر گرفت.
در شرایطی که ممکن است ترازو در اختیار نباشد، می‌توان از جدول وزنی اشتال برای تعیین وزن میلگرد استفاده کرد. در نهایت می توان گفت که توصیه‌ای که اغلب به مهندسین ناظر می‌شود این است که از کولیس دیجیتال در حین کار استفاده کنند، زیرا دقت اندازه‌گیری را نسبت به کولیس ساده افزایش می‌دهد و در نهایت منجر به بهبود نتیجه کار خواهد شد و نکته دیگر هم اینکه اندازه سایز میلگردها بدون آج نسبت به میلگرد آجدار در هر یک از روش های فوق آسان‌تر و با خطای انسانی کمتری می باشد.
کاربرد سایزهای مختلف میلگرد
توجه داشته باشید در خصوص کاربردهای منفرد آرماتوربندی و ساخت‌وساز از سایزهای متوالی میلگرد در مکان های نزدیک به هم استفاده نشود چراکه این کار موجب بروز خطای انسانی می‌گردد. در پروژه های ساختمانی اغلب پیمانکاران میلگردهای طولی و عرضی را با همان سایز مشخص شده نقشه، اجرا می‌کنند.
متاسفانه در برخی از موارد سایزها تغییر می یابند و زمانی که میلگرد تقویتی پایین فونداسیون کار شده و کار ارماتورها اجرا شده باشند دیگر امکان دسترسی به میلگردهای تقویتی پایین وجود ندارد که بتوان با کولیس و دیگر روش‌ها اندازه و سایز آن را کنترل نمود.
در پایان می‌توان نتیجه گرفت که هدف اصلی از اندازه‌گیری دقیق میلگردها این است که از سایزهای نزدیک به هم به جای یکدیگر استفاده نشود. اگر میخواهید با انواع میلگردها و سایزهای آنها به طور کامل آشنا شوید؛ پیشنهاد می‌کنیم که سایت آهن اسپات را دنبال نمایید. بدین صورت به آخرین اخبار به‌روز شده در خصوص محصولات فولادی دسترسی پیدا کنید.
استعلام قیمت و خرید میلگرد از آهن اسپات
در این مقاله در خصوص نحوه تشخیص سایز میلگردها صحبت شد. با توجه به مطالب ذکر شده می توان نتیجه گرفت؛ به دلیل وجود سایزهای گوناگون میلگرد، مهندسان سازه با کمک ابزارهایی چون کولیس، ریسمان، آچار فرانسه، تشخیص چشمی و… انواع سایزهای میلگردها را تشخیص داده و با کمترین میزان خطا و اشتباه شروع به ساخت سازه مورد نظر می‌کنند.
خریداران عزیز نیز می‌توانند در انتخاب هرکدام از این روش‌ها آزادانه تصمیم بگیرند و هر روشی که برای کسب‌وکارشان مناسب است انتخاب نمایند؛ همچنین می‌توانید قیمت تمامی میلگردهای کارخانه‌های باکیفیت را در سایت آهن اسپات مشاهده و مورد بررسی قرار دهید.
