در این مطلب شما را با تسمه و چهارپهلو آشنا خواهیم کرد. برای شناخت بهتر این دو محصول فلزی، هم ترکیبات و متریال تشکیل‌ دهنده آن‌ها و هم خصوصیات فیزیکی هر یک را در ابتدا بررسی خواهیم کرد و پس از معرفی تسمه چهار پهلو، به سراغ رو‌ش تولید هر یک رفته و سپس انواع آن‌ها را خواهیم شناخت.
همچنین با موارد استفاده و کاربرد هر کدام بیشتر آشنا خواهیم شد. چنانچه قصد خرید از سایت آهن اسپات را دارید، لطفاً در این مطلب، جزییات مربوط به هر محصول و تفاوت‌های آن‌ها را مطالعه بفرمایید.

چهارپهلو چیست؟

مقاطع فلزی در اولین نگاه، دارای ظاهر خاصی هستند که بسته به کاربردی که دارند، ممکن است توخالی یا توپر باشد. چهارپلو یکی از محصولات فلزی است که در دسته مقاطع توپر جای گرفته و همان گونه که از نامش پیداست دارای چهار گوشه یا کنج است.
با توجه به ابعادی که چهارپهلو دارد، به صورت شاخه ای در بازار عرضه شده و در ابعاد گونه هم قابل تولید و سفارش است. سطح مقطع این پروفیل به شکل مربع و یا مستطیل است و با توجه به آلیاژ و ترکیب شیمیایی که دارد، دارای مقاومت و استحکام بالایی است.

علی رغم استحکام بالای چهارپهلو و کاربردهای زیادی که در صنعت دارد، به خاطر تنوع روشهای تولید آن، قیمت آن گران نبوده و قیمت بسیار مناسبی دارد.
چهارپهلو با وجود خواص مکانیکی بسیار قابل توجهی که داراست، به شکل بسیار آسانی در دسترس تولیدکنندگان محصولات فلزی قرار دارد. در زمان تولید چهارپهلو معمولاً سطح مقطع انواع آن محدود و مشخص است، اما اندازه طول هر شاخه آن به نسبت سطح مقطعش بسیار بلند و طولانی است که جزییات و انواع آن‌ها را توضیح خواهیم داد.

چهارپهلو خصوصیات مکانیکی بسیار قابل توجهی دارد و به دلیل قیمت مناسبی که دارد در عرصه‌های مختلف صنعت و مهندسی، کاربردهای زیادی پیدا کرده است. از جمله خواص مکانیکی چهارپهلو فرم پذیری بسیار خوب آن در عین استحکام و مقاومت زیاد است.
چهارپهلو برای تولید محصولات فلزی به اشکال مختلف، از قابلیت تراشکاری بسیار قابل قبولی برخوردار است و امکان ایجاد برشها و زوایای دقیق در بافت آن وجود دارد. امکان جوشکاری و پذیرش جوش در چهارپهلو نیز از دیگر خواص مکانیکی آن است.

روش‌های تولید چهارپهلو

تولید مقاطع فلزی و از جمله چهارپهلو به روش‌های متفاوتی امکان‌ پذیر است، ولی دو روش اصلی و بسیار رایج تولید چهارپهلو در صنعت فولاد عبارتند از:

1. روش نورد گرم

در روش نورد گرم باید از 2 عملیات اصلی نورد کاری و حرارت دهی برای ساخت چهارپهلو استفاده کرد و به همین خاطر هم این روش، روش نورد گرم نام‌گذاری شده است. شمش اولیه در این روش به حرارت بالایی رسیده و نرم ‌می‌شود و حال این فلز مو‌می‌شکل باید از بین نوردها عبور کند. این نوردها، غلتک‌های بسیار بزرگ و پرقدرتی هستند که با فشار مکانیکی سنگینی که به شمش اعمال ‌می‌کنند، باعث ‌می‌شوند تا شکل شمش به هر فرم دلخواهی که مد نظر باشد، تبدیل گردد.

شمش تحت فشار در بین غلتک‌ها در درجه اول به ضخامت کم‌تری رسیده و سپس آرام آرام طول آن افزایش پیدا ‌می‌کند. اعمال چنین فشار سنگینی باعث متراکم شدن بافت فلز شده و استحکام آن را بالا ‌می‌برد، اما طبعا حرارت زیادی که به شمش رسیده، باعث ایجاد تیرگی در سطح فلز خواهد شد.
به همین خاطر هم چهارپهلوی ساخته شده با روش نورد گرم، در مواردی استفاده خواهد شد که استقامت فلز بیشتر مد نظر است و زیبایی ظاهری محصول اهمیتی ندارد.

چهارپهلو ترانسی

این چهارپهلو هم تا حدودی مانند چهارپهلوی نورد گرم است اما فرقی که دارد این است که برای ساخت آن، مرحله حرارت دهی چند بار تکرار شده و سپس مرحله نورد کاری هم چند بار تکرار ‌می‌شود. مسلماً تا اینجای کار، بافت چهارپهلو بشدت متراکم خواهد شد. اما ایجاد تفاوت بیشتر در محصول نهایی، در مراحل بعدی هم ادامه دارد و برای ایجاد کیفیت بالاتر در سطح خارجی محصول، چند مرحله پرداختکاری به این فرآیند اضافه خواهد شد.

در مراحل بعدی، چهارپهلو چند بار باید سنگ زنی شده و چند بار هم بایستی پولیش کاری شود تا به بهترین نحو ممکن سطح کار آن پرداخت شود. تکرار چندین باره پرداخت سطح، باعث براقیت و صیقلی شدن بسیار زیاد آن شده و محصول نهایی را هم از نظر بافت داخلی و هم از نظر بافت سطحی آن بسیار باکیفیت خواهد نمود.

2. روش نورد سرد

در روش نورد سرد حرارت اصلاً مورد استفاده نیست و فقط فشار سنگین نوردها باعث تغییر فرم شمش اولیه خواهد شد، پس سطح محصول چهارپهلو تیرگی رنگ نخواهد داشت. فشار بسیار بالای غلتک‌ها در این روش، باعث خواهد شد تا کیفیت چهارپهلوی تولیدی بسیار بالا باشد و بافت آن استقامت بیشتری را نسبت به چهارپهلوی روش نورد گرم، داشته باشد.

بافت چهارپهلوی تولیدی در این روش اصطلاحاً ریزدانه و منسجم‌تر بوده و به همین دلیل هم چهارپهلوی آن بسیار مناسب تولید محصولاتی خواهد بود که به عملیات تراشکاری نیاز دارند. معمولاً در ساخت انواع قالب برای مصارف دقیق صنعتی، از همین نوع چهارپهلو استفاده ‌می‌شود، چون پیاده سازی زوایای بسیار دقیق در قالب، براحتی امکان پذیر است.

دو روش بالا، روش‌های اصلی تولید چهارپهلو هستند اما محصول چهارپهلو ممکن است با کیفیت دیگری هم تولید شود. اساس ساخت آن محصولات هم همین روش‌هاست، اما مراحل تولید و محصول خروجی قدری متفاوت است که در ادامه معرفی خواهند شد.

برای تولید چهارپهلوی فابریک، از شمش بسیار خالص و یا اصطلاحاً شمش فابریک باید استفاده کرد. محصول نهایی این روش یک چهارپهلوی بسیار باکیفیت و یکنواخت به نام چهارپهلوی فابریک خواهد بود که البته قیمت بالاتری هم خواهد داشت.

انواع چهارپهلو فولادی و کاربرد آنها 

انواع مختلف چهارپهلو برای ساخت محصولات بسیار محکم و مقاوم مثل ریل تجهیزات، پیچ و مهره، تیغه‌های برش، ابزار تراشکاری، یراق آلات فولادی، ابزارآلات صنعتی، ساخت مغزی سیم پیچ، تیغه‌های خردکن و چکش‌های آسیاب کاربرد دارند.
در تولید انواع چهارپهلو تفاوت‌هایی در جنس متریال اولیه وجود دارد که باعث شده تا انواع مختلفی از آن در بازار عرضه گردد. این موارد عبارتند از:

1. چهارپهلو CK45

این چهارپهلو قیمت بالایی دارد و این بخاطر عناصر سیلسیم و منگنز به کار رفته در آن است. کربن این چهارپهلو بسیار اندک است و مقاومت کشش بسیار بالایی دارد. این نوع چهارپهلو در صنعت بسیار مناسب ساخت انواع محور، پایه تجهیزات، اسکلت سازه و شفت است.

2. چهارپهلو MO40

ویژگی‌‌های بارز این چهارپهلو استحکام بسیار بالا، انتقال حرارتی خوب، فرم پذیری مناسب و عمر زیاد هستند. این چهارپهلو دارای ترکیباتی از فلزات کروم و مولیبدن است و به همین دلیل هم در برابر فشار ضربه و همچنین خوردگی مقاومت بالایی دارد.

3. چهارپهلو ST44

این چهارپهلو مقدار زیادی کربن در ترکیب خود دارد و به همین دلیل هم بسیار مقاوم است. به دلیل وجود چنین خصوصیتی این چهارپهلو بیشتر در عملیات جوشکاری و پرچ کاری مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد. به خاطر وجود کربن زیاد در این چهارپهلو، غالبا در ساخت محصولات دارای عملیات جوشکاری و پرچ کاری مورد استفاده قرار دارد.

4. چهارپهلو ST37

این چهارپهلو در برابر عوامل مخرب و در برابر ضربه بسیار مقاوم است و علت این امر هم وجود مقادیری از کروم در ترکیب آن است. عمر این چهارپهلو زیاد بوده و عملیات ساخت انواع محصول با آن، آسان است. این چهارپهلو در صنایع مختلفی مثل کشتی سازی، تولید سیمان، نساجی، خودروسازی و صنایع دفاعی بسیار مورد استفاده است.

5. چهارپهلو ST52

در ترکیبات این چهارپهلو از سیلسیم و منگنز استفاده شده و قابلیت جوشکاری و استحکام مکانیکی بالایی دارد. این چهارپهلو قابلیت فرم پذیری زیادی ندارد، ولی در عوض در برابر فشار وزن بالا، پیچش و خمش، استحکام خیلی خوبی دارد.
شباهت زیادی بین موارد مصرف چهارپهلوی ST52 و ST37 وجود دارد اما هرجا نیاز به استحکام زیاد و قابلیت جوشکاری بالاتری باشد، از چهارپهلوی ST52 استفاده خواهد شد.

 

تسمه فلزی چیست؟

تسمه یکی از مقاطع فلزی و دارای سطح مقطع چهار گوش مستطیلی شکل است که از نظر ابعاد از سایر انواع پروفیل کوچکتر است. این پروفیل توپر عرض میلی متری و بسیار کمی‌داشته و پهنای زیادی در حدود چند سانتی متر دارد. تسمه به صورت شاخه‌ای تولید و عرضه شده و دارای طول زیادی است و اندازه  طول آن به چند متر هم ‌می‌رسد. تقریباً ‌می‌توان گفت تسمه چهار پهلو بوده ولی بسیار باریک شده است.

وقتی برای ساخت سازه یا انواع تجهیزات، لازم باشد نیرویی بین دو بخش از اسکلت منتقل شود ولی بار سنگینی به اسکلت تحمیل نشود، از تسمه ‌می‌توان استفاده کرد. خصوصیت اصلی تسمه این است که در عین کم وزن بودن، استحکام خوبی دارد و ‌می‌تواند تا حدودی تحمل فشار، ضربه و یا وزن را داشته باشد.

تسمه در انواع و ابعاد مختلفی تولید شده است و در انواع نازکتر آن، امکان استفاده از تسمه در بسته بندی و پالت کردن کالاها وجود دارد. در این نوع نازک از تسمه، فشار وزن و بار کالا برای تسمه براحتی قابل تحمل است و مقاومت این محصول فولادی مانع از باز شدن بسته بندی‌های بسیار سنگین هم خواهد شد.

روش تولید انواع تسمه

روش تولید تسمه و چهارپهلو تا حدودی دارای اشتراکاتی است. برای تولید تسمه ‌می‌توان از مواد اولیه مختلفی استفاده کرد و روش‌های متفاوتی هم برای تولید آن وجود دارد که این موارد همگی باعث تولید انواع گوناگونی از تسمه ‌می‌شوند. در ادامه انواع تسمه و روش تولید هر یک بیان خواهد شد.

1. تسمه نوردی

تسمه نوردی با استفاده از نیروی فشار غلتک و با روش نورد گرم تولید شده و ماده اولیه آن آهن قراضه و ضایعات آهنی است که در کوره ذوب ‌می‌شوند. مورد استفاده تسمه‌ نوردی در ساخت انواع پالت، درب و پنجره آکاردئونی و ریل انواع جرثقیل است.

2. تسمه فابریک

ماده اولیه این تسمه شمش آهن بوده و استحکام آن بسیار زیاد است. محصول نهایی این تسمه با عملیات حرارت دهی و نورد گرم ساخته ‌می‌شود.

3. تسمه ماشین کاری

برای ساخت این تسمه در ابتدا ورق تختال از جنس ST37 و  با روش ذوب و ریخته گری ساخته شده و سپس این ورق به وسیله نورد گرم به ضخامت مورد نظر ‌می‌رسد.
در مرحله بعد این ورق توسط برش هوا به اندازه دلخواه تقسیم شده و با حرارت بالا نرم ‌می‌شود تا با کمک گیوتین قابل برش شده و به اندازه تسمه مورد نظر بریده شود.
برش تسمه توسط دستگاه گیوتین، لبه تسمه را خم نموده و تیز ‌می‌کند که به آن شمشیری شدن گویند و باید با عملیات اتوکشی و در بین چند غلتک، این لبه‌ها صاف شوند.

اما نوعی خمیدگی و تابیدگی هم در محور طولی تسمه ایجاد ‌می‌شود که به شکلات پیچ شدن معروف است و باید با عملیلت نورد سرد رفع گردد. پس از انجام مرحله نورد سرد هم، لبه‌ها هنوز دارای پلیسه و تیزی هستند که این مورد هم با استفاده از روش ماشین کاری حذف ‌می‌گردد. کیفیت این تسمه بسیار بالاست و هرجا که حساسیت، ظرافت و دقت زیادی لازم باشد از این تسمه استفاده ‌می‌شود. این تسمه در ساخت نمای سازه کاربرد زیادی دارد.

4. تسمه ترانسی

این تسمه نیز از انواع تسمه ماشین کاری بوده اما به خاطر انجام عملیات پرداختکاری روی آن، دارای سطحی بسیار صاف و صیقلی است. از انواع مختلف تسمه در ساخت شبکه‌‌های فولادی یا گریتینگ، گاردریل اتوبان‌ها، تولید مقاطع باز، تیرچه‌های فلزی بلند و در صنعت بسته بندی استفاده ‌می‌شود.
در برخی از تجهیزات حمل و نقل از انواع تسمه برای ساخت شاه فنر یا ورقه‌های فنری شمشی و یا در ساخت تیغه‌های گریدر و لودر و سایر ماشین آلات استفاده ‌می‌شود.

تفاوت تسمه و چهارپهلو

در زمان ساخت این دو محصول فلزی، ممکن است متریال اصلی و پایه فولاد یا آهن، از طریق ترکیب با سایر انواع فلزات مثل سیلیسیم، کروم یا منگنز، به درجات مختلفی از کیفیت برسند؛ همچنین این ترکیبات جدید، خواص متفاوتی را نیز در فلز پایه ایجاد می‌کنند، اما اصلی‌ترین تفاوت تسمه و چهارپهلو در سایز و اندازه آن‌ها است که باعث شده بتوان از چهارپهلو برای ساخت ابزار و تجهیزات بزرگ‌تر بهره برد و از تسمه در تولید تجهیزات و ابزار سایز کوچک‌تر استفاده کرد.

دومین تفاوت عمده این دو محصول در مقدار استحکام و انعطاف آنها است. معمولاً لوازم قابل ساخت با چهارپهلو، مقاومت و استحکام بسیار بالایی در برابر فشار ضربه و وزن دارند و انعطاف پذیری آنها قدری محدود است، اما مورد استفاده انواع تسمه چهار پهلو در ساخت ابزاری است که به انعطاف پذیری بیشتری احتیاج داشته و قرار نباشد فشار یا ضربه بسیار سختی به سازه یا تجهیزات وارد شود.

خرید تسمه و چهارپهلو از آهن اسپات

عوامل مختلفی مثل نرخ ارز، عرضه و تقاضای بازار، مقدار تولیدات کارخانجات مختلف و یا سایر فاکتورها، به صورت لحظه‌ای در روند قیمت انواع تسمه چهارپهلو تأثیر مستقیم دارند؛ اما چنانچه بخواهید اقدام به خرید تسمه چهارپهلو نمایید بهترین راه این است که از اطلاعات تخصصی مقالات سایت آهن اسپات و همچنین آخرین قیمت انواع محصولات فولادی استفاده کنید. خدمات آنلاین آهن اسپات به عنوان یک مرجع مطمئن، روزانه توسط هزاران نفر از فعالان بازار آهن و فولاد ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این مطلب از سایت آهن اسپات، مرجع معتبر بازار فولاد ایران، با دو محصول فلزی تسمه و چهارپهلو آشنا شدیم. هر دوی این محصولات ممکن است به روش‌های متفاوتی تولید شوند که این روش‌ها در مطلب معرفی شدند. همچنین در ترکیبات انواع مختلف تسمه چهارپهلو از ترکیبات و آلیاژهای متنوعی هم استفاده شده که خواص این عناصر و فلزات نیز بررسی شد. مطالعه اطلاعات این مطلب از سایت آهن اسپات برای خریدارانی که قصد تهیه تسمه چهار پهلو را داشته باشند، قطعاً مفید خواهد بود.