برای ورود به بخش صادرات تیرآهن، در ابتدای امر، باید این نکته را بررسی کرد که قیمت تیرآهن صادراتی چگونه محاسبه می‌شود. از آن جایی که موفقیت در حوزه صادرات تیرآهن، به عوامل زیادی بستگی دارد، بنابراین لازم است تا به طور کامل از کم و کیف صادرات آهن‌آلات مطلع شد.
در صنعت ساخت و ساز، اهمیت آهن و به تَبَعِ آن نحوه تأمین تیرآهن مورد نیاز کشورهای در حال توسعه دنیا برای انواع پروژه‌ها، بر کسی پوشیده نیست.

از طرف دیگر، صادرات این کالای ارزشمند، می‌تواند هم نیاز متقاضیانِ آن سوی مرزها را برطرف ‌کند و هم پیشرفت اقتصادی کشور صادرکننده را به دنبال داشته باشد. به همین علت، برای دست یافتن به اهداف فوق، ابتدا باید این مورد را در نظر گرفت که اصولاً چه نوع تیرآهنی برای امر صادرات مناسب است.

انواع تیرآهن صادراتی

فولاد، جزو آلیاژهای آهن است که با درصدهای مختلف کربن، در انواع گوناگون مقاطع فولادی تولید می‌شود. یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در کل دنیا مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه، تیرآهن است، که در ساخت و سازهای متنوع، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فراگیر بودن تیرآهن در جهان، آن را به کالای اساسی برای صادرات و واردات مبدل کرده است. البته باید این نکته را در نظر داشت که انواع تیرآهن صادراتی بر اساس کاربرد، در اشکال مختلفی تولید می‌شوند و از لحاظ وزنی نیز متفاوت هستند.

بر اساس برآوردی که توسط کارشناسان، از میزان صادرات تیرآهن به دست آمده است، در میان انواع مختلف مقاطع فولادی بخصوص تیرآهن صادراتی، موارد زیر، بیشترین متقاضی را دارا هستند:

1. تیرآهن هاش صادراتی

  • سبک IPBL   یا HEA
  • سنگین IPB  یا HEB  
  • فوق سنگین IPBV یا HEM

2. تیرآهن 14 صادراتی

باید یادآور شد که به طور کلی تیرآهن‌ بال پهن یا هاش (IPB)  شبیه حرف H انگلیسی هست، ولی تیرآهن‌14 شبیه حرف I هست. در اصطلاح یه لبه‌های تیرآهن بال گفته می‌شود و بخش وسط تیرآهن که بال‌ها به آن متصل هست جان تیرآهن نام دارد.

ناگفته نماند که تیرآهن لانه زنبوری نیز از برش طولی انواع تیرآهن شبیه حرف I و جوشکاری دو قسمت برش داده شده به همدیگر (به شکل شش‌ضلعی مانند لانه زنبور) ساخته می‌شود. این نوع تیرآهن به صورت آماده شده هم در بازار موجود است که تیرآهن شبکه نامیده می‌شود.

از میان انواع مختلف تیرآهن، مسلماً بهترین تیرآهن، تیرآهنی است که از همه لحاظ دارای استاندارد تأیید شده باشد. به این معنا که وزن تیرآهن، از لحاظ مقاومت کششی و انواع آلیاژهای فولادی به کار برده شده در تیرآهن‌، همگی باید بر اساس استانداردهای تعریف شده باشند تا کیفیت بالای تیرآهن صادراتی را تضمین کنند.

استانداردهای تیرآهن صادراتی

توجه به اینکه استانداردهای وزن انواع تیرآهن بسیار حائز اهمیت است و برحسب وزن هر متر از تیرآهن‌های مختلف در جدول اشتال درج می‌شود. از میان استانداردهای متفاوت در مورد تیرآهن، استانداردهایی که مورد تأیید هستند و در تولیدات کشورمان رعایت می‌شوند، عبارتند از:

  • IPE   استاندارد تیرآهن مربوط به ایران و اروپا
    (ضخامت یال‌های تیرآهن در این نوع استاندارد یکنواخت و ثابت است)
  • INP   استاندارد تیرآهن مربوط به چین و روسیه
    (در این نوع استاندارد، بال‌های دو طرف دارای شیب به طرف جان تیرآهن هستند)
  •  IPB   استاندارد تیرآهن مربوط به بال پهن یا هاش

هر چقدر وزن تیرآهن به مقدار استاندارد نزدیک‌تر باشد، به همان نسبت دارای استحکام بیشتری است. موارد یاد شده جزو اصلی‌ترین عواملی هستند که در تعیین قیمت مقاطع فولادی تیرآهن و قیمت تیرآهن 14 صادراتی تأثیر دارند.

علاوه بر استاندارد بودن تیرآهن، لازم به ذکر است که قیمت مقاطع فولادی یاد شده، به مواردی که در زیر به آن اشاره شده نیز بستگی دارد:

سایز متداول تیرآهن به شکل I به ترتیب عبارت است از 12، 14، 16، 18، 20، 22، 24، 27 و 30 .

تیرآهن هاش صادراتی

تیرآهن هاش صادراتی دارای مقاومت زیادی است و در سازه‌هایی که باید مقاوم و مستحکم باشند مانند سدها و پل‌ها به کار می‌رود. بال آن بلند و پهن است و دارای سه استاندارد st37، st44 و st52 می‌باشد.

 تیرآهن 14 صادراتی

تیرآهن 14 صادراتی بیشترین استفاده را در ساختمان‌سازی دارد. ابعاد تیرآهن 14 صادراتی همان سطح مقطع I  شکل است که در اوزان 120 کیلویی، 130 کیلویی و 140 کیلویی در بازار وجود دارد.
برای نامگذاری تیرآهن از اندازه فاصله دو بال استفاده می‌کنند. پس در تیرآهن 14 فاصله دو بال که درواقع به اندازه طول جان تیرآهن است، 14 سانتی‌متر است.
اکثراً طول این نوع تیرآهن 12 متر است ولی در اندازه‌های 6 و 9 متر هم تولید می‌شود. قیمت تیرآهن 14 صادراتی هم بر اساس کارشناسی در جداولی منتشر می‌شود. در آهن اسپات جداول مختلف مربوط به مبادلات آهن به صورت آنلاین منتشر می‌شود.

عوامل موثر بر قیمت تیرآهن‌ صادراتی

به علت اهمیت زیاد صادرات تیرآهن، محققان عوامل موثر بر قیمت تیرآهن صادراتی را به صورت همه جانبه بررسی کرده‌اند. بر اساس تحقیقات صورت گرفته مهم‌ترین عوامل کلیدی موثر بر روی قیمت تیرآهن‌های فولادی صادراتی به این شرح ارائه شده‌اند:

1. هزینه مواد اولیه

ایران از منابع سنگ آهن کافی برخوردار است. سنگ آهن به عنوان ماده اولیه، فلز قراضه و انواع  فلزهای مختلف، مواد اصلی در فرایند تولید فولاد هستند.

اگر تولید سنگ‌آهن بنا به عللی با کاهش مواجه شود و یا هر کدام از فلزهای مورد نیاز تولید آلیاژ فولاد، کمیاب شوند، تولید به حداقل خواهد رسید.
این کمبود ماده اولیه تأثیر منفی بر قیمت محصول تولید شده و در نهایت قیمت تیرآهن صادراتی خواهد گذاشت. برعکس اگر تولید مواد اولیه افزایش یابد در کاهش قیمت تمام شده تیرآهن صادراتی بی تأثیر نخواهد بود.

2. افزایش دستمزد کارگران و نیروهای متخصص

شاید بر اساس برخی تحلیل‌ها، افزایش دستمزد کارکنان و کارگران بر قیمت نهایی محصولات تولیدی چندان تأثیرگزار نباشد. ولی با بررسی‌های کارشناسان، یکی از دلایل بالا رفتن قیمت آهن و در نتیجه آهن صادراتی هر چند به میزان اندک، ناشی از افزایش دستمزدها اعلام شده است.

3. میزان عرضه و تقاضا

یک اصل کلی درباره رابطه عرضه با تقاضا، در تمام عرصه‌های بازار خرید و فروش حاکم است. در مورد تولید تیرآهن صادراتی و چگونگی عرضه آن هم این قانون صدق می‌کند.
به این ترتیب که هرچه بازار با میزان تقاضای زیاد و عرضه کم تیرآهن روبرو شود، قیمت انواع تیرآهن‌های صادراتی ازجمله قیمت تیرآهن 14 افزایش می‌‎یابد و برعکس اگر بازار با تقاضای پایین روبرو شود و انباشت تولید رخ دهد، رکود حاکم بر بازار باعث کاهش قیمت خواهد شد.

4. روند صنعت

صنایع مختلف برای تأمین مواد اولیه خود با یکدیگر در رقابت هستند. اگر صنایعی که وابسته به فولاد هستند پر رونق شوند تولیدکننده‌ها بر طبق تقاضای آنها فولاد تولید خواهند کرد. به این ترتیب قیمت تیرآهن صادراتی تحت تأثیر این نوع از تقاضای بازار قرار خواهد گرفت.

5. هزینه حمل و نقل

یکی از مواردی که شاید به طور غیر مستقیم بر قیمت تیرآهن صادراتی و قیمت تیرآهن 14 اثر دارد، هزینه حمل و نقل است. به عنوان مثال اگر قیمت لوازم یدکی و یا قیمت سوخت بالا رود، قیمت تمام شده تیرآهن را تحت الشعاع قرار خواهد داد.
حتی میزان مسافت، دوری و نزدیکی کشور مقصد برای صادرات از لحاظ زمینی و دریایی و همچنین نوع وسیله نقلیه باربری در تعیین قیمت تیرآهن صادراتی تأثیرگزار خواهد بود.

6. فصل ساخت و ساز و تقاضای خرید

تغییرات فصول به سادگی می‌تواند صنعت ساخت و ساز را تحت تأثیر قرار دهد. به این ترتیب، تفاوت فاحشی بین فصول مختلف سال از لحاظ ساخت و ساز مشاهده می‌شود.
در فصول سرد سال حتی ساعات حمل و نقل هم دستخوش تغییرات می‌شود. به این ترتیب میزان تقاضا تغییر کرده و قیمت‌گذاری تیرآهن نیز دچار نوسان می‌شود.

7. رقابت با سایر تولیدکننده‌های تیرآهن

رقابت، چالشی است که هم با تولید کنندگان داخلی و هم با تولید کنندگان خارجی خواه ناخواه در می‌گیرد. در این رابطه با اندیشیدن تدابیری باید توانایی رقابت با تولید کنندگان فولاد را افزایش داد. سیاست‌های تولید کنندگان بزرگ جهانی می‌تواند نوساناتی در بازار صادرات جهانی بوجود آورند که تحلیل قیمت تیرآهن را خدشه‌دار کنند.

8. نوسانات ارز

کشور ما از جمله کشورهایی است که نوسان ارز و قیمت دلار در آن مشاهده می‌شود. صادرات نیز وابسته به دلار است. در نتیجه با تغییر قیمت دلار، قیمت تیرآهن نیز متغییرخواهد بود. برای پیش بینی نوسانات قیمت تیرآهن در بازار به وبسایت آهن اسپات مراجعه کنید.

9. بازار بورس

قیمت معاملات فلزات در بورس بدون شک، از جهاتی تأثیرگذار و حتی تعیین کننده قیمت برخی از مقاطع فولادی از جمله تیرآهن خواهد بود. در بورس نیز مانند هر بازار دیگر عرضه و تقاضا سه حالت دارد. اگر عرضه تیرآهن بالاتر از تقاضا باشد، قیمت تیرآهن بر مبنای قیمت پایه کارخانه معامله خواهد شد. در این صورت میزان عرضه محصول را کاهش می‌دهند.
ولی اگر عرضه با تقاضا تقریباً برابر شود، قیمت پایه مبنای معاملات قرار می‌گیرد. اگر تقاضا بیشتر از میزان عرضه باشد، حالت رقابتی بوجود می‌آید و کسی که بیشترین قیمت را پیشنهاد کند، ‌می‌تواند تیرآهن را خریداری نماید.

البته طبق قوانین بورس، روزها و ساعات معامله در بورس از قبل تعیین می‌شوند و قیمت‌ها حالت رقابتی دارند. برای مثال عرضه کنندگان تیرآهن صادراتی باید سه روز قبل از عرضه در بورس، اطلاعات کالای صادراتی، میزان عرضه و قیمت پیشنهادی را در بورس اطلاع دهند.

10. تورم جهانی

از آنجایی که بیشتر تولیدکنندگان فولاد در جهان کشورهای در حال توسعه هستند، تقریباً مبنای نرخ قیمت فولاد و تیرآهن را آنها تعیین می‌کنند. هرگاه تغییری در این کشورها روی دهد بالطبع قیمت نهایی تیرآهن صادراتی براساس تغییرات آنها تعیین خواهد شد.

11. اوضاع سیاسی و اقتصادی دوطرف معامله

تغییر حکومت‌ها و تحولات سیاسی و اقتصادی و یا حتی تغییرات ناخواسته اقلیمی مانند حوادث غیر مترقبه می‌توانند در تعیین قیمت و نوسانات قیمت تیرآهن دخیل باشد. به همین علت اوضاع داخلی کشورهای دو طرف معامله توسط کارشناسان دائما به طور دقیق رصد می‌شود و مورد تجزیه تحلیل قرار می‌گیرد.

12. کیفیت محصولات

کیفیت محصولات تولید شده در هر زمینه‌ای حرف اول را می‌زند. تولید تیرآهن صادراتی نیز از این قاعده مستثنی نیست. پس هرچه در تولید تیرآهن صادراتی از مواد اولیه مرغوب و با ناخالصی اندک استفاده شود، کیفیت تیرآهن تولید شده هم بهتر خواهد شد.

در چگونگی و نحوه تولید نیز بهتر است تا حد امکان از روش‌های مدرن و به روز استفاده شود. اگر کیفیت تولیدات هم توسط تست‌های کنترل کیفی به طور دقیق انجام گیرد، درجه مرغوبیت آنها به مراتب افزایش چشمگیری خواهد ‌یافت.
در نتیجه جنس مرغوب‌تر تیرآهن صادراتی، قیمت بالاتری در رقابت با دیگر محصولات هم ردیف خود خواهد داشت. در نتیجه گوی سبقت را از دیگر رقبای صادر کننده خواهد ربود.

به این ترتیب هم خواهان زیادی به دنبال ثبت سفارش خواهند بود و هم سود حاصل از صادرات تیرآهن 14 و تیرآهن صادراتی با کیفیت و مرغوب به مراتب بیشتر خواهد شد.

13. بحران‌های جهانی

ورشکستگی‌های اقتصادی و یا همه‌گیری بیماری‌هایی مانند بیماری کرونا و حتی جنگ، که ممکن است همه جهان  یا بخشی ا ز آن را درگیر کند، می‌تواند اثرات نامطلوبی بر تولیدات فولاد و تیرآهن بگذارد.
بحران آب نیز مزید بر علت شده و نمی‌توان از تأثیر کمبود آب  بر روند کار تولیدکنندگان صرف نظر کرد. در نتیجه قیمت تیرآهن و قیمت تیرآهن 14 نیز با توجه یه چنین شرایطی می‌تواند متغییر باشد.

14. موانع قانونی در داخل کشور

بروز برخی نارسایی‌ها در کشور، مانند قطع برق در فصل گرما و گاز در فصل سرد سال و یا تغییر قیمت سوخت، جزو موانعی هستند که بر تولید تیرآهن صادراتی تأثیر می‌گذارند.

حتی وضع تعرفه‌های متعدد ممکن است بازار را ملتهب کند و برای مدتی برخی از انواع تیرآهن و تیرآهن 14 در بازار نایاب شود. همچنین وضع عوارض سنگین در بخش صادرات فولاد، می‌تواند جزو موانع صادرات محسوب ‌شود. این مورد عملاً باعث افت صادرات خواهد شد و قیمت‌های تیرآهن صادراتی را تحت الشعاع  قرار خواهد داد.

استعلام قیمت و خرید تیرآهن از آهن اسپات

کسانی که در حوزه تیرآهن فعال هستند به طور حتم باید بتوانند قیمت انواع تیرآهن صادراتی را محاسبه و پیش‌بینی نمایند. در حقیقت کارشناسان در این حوزه باید داده‌های مختلف را تحلیل کنند تا بتوانند از روند قیمت‌گذاری اطلاع حاصل کنند.
معمولاً تحلیل‌گران با استفاده از الگوهایی که قبلاً تجربه شده و بررسی انواع موارد تأثیرگذار در این بخش، می‌توانند روند قیمت‌ تیرآهن صادراتی و تیرآهن 14  را هم پیش‌بینی نمایند.

البته هر چه این اطلاعات دست اول، به‌روزتر و بیشتر باشد، بهتر می‌شود قیمت تیرآهن صادراتی را محاسبه کرد. به این ترتیب کارشناسان می‌توانند قیمت‌ها را در بازه‌های زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تحلیل کرده و  محاسبه کنند. در این رابطه می‌توان برای کسب اطلاعات بیشتر در سایت آهن اسپات نوسان قیمت تیرآهن را نیز ملاحظه کرد.