محاسبه وزن تیرآهن هاش با فرمول و جدول وزنی

تیرآهن هاش انواع مختلفی دارد که دسته‌بندی آنها بر اساس وزن صورت می‌گیرد. برای اینکه با 0 تا 100 جدول وزنی تیرآهن هاش و کاربرد آن آشنا شوید، بهتر است ابتدا از ویژگی‌ها و ابعاد تیرآهن هاش آگاهی یابید.
در اختیار داشتن وزن هر پروفیل از جمله وزن تیرآهن هاش، بهترین راهنما هنگام خرید آن است. چرا که در ساخت و ساز هر پروژه ، انتخاب نوع تیرآهن و وزن آن، به طور مستقیم بر وزن سازه اثر می‌گذارد. بنابراین، استفاده از جدول وزنی تیرآهن هاش و کاربرد آن دارای اهمیت زیادی است.

پس از مشخص شدن نوع سازه و مصالح مورد نیاز در نحوه ساخت آن، باید نوع و تعداد تیرآهن بر واحد وزن محاسبه شود. با دقت کافی در این خصوص می‌توان از تخمین اشتباه جلوگیری کرد. چرا که کوچکترین اشتباه در برآوردها، ممکن است در روند پروژه مشکلات عدیده‌ای به بار آورد و هزینه اضافه زیادی را به کارفرما تحمیل کند.

در وبسایت آهن اسپات، جداول قیمت روز انواع تیرآهن هاش ارائه می‌شوند. با در دست داشتن ویژگی‌های انواع این نوع پروفیل، می‌توان بهترین انتخاب را از میان محصولات ارائه شده در این وب سایت داشت.

ابعاد و وزن تیرآهن هاش

تیرآهن هاش (H) یا هاش یکی از انواع تیرآهن‌ها است که بسته به وزن آن در انواع  پروژه‌های ساختمانی، پل‌ها، ستون‌ها، ساختمان‌های مرتفع و حتی در ماشین‌آلات صنعتی به کار برده می‌شود. برای تعیین ابعاد تیرآهن هاش، آشنایی با اجزای تیرآهن ضرورت دارد که عبارتند از:

• باله یا بال تیرآهن
• جان تیرآهن

“بال تیرآهن” همان لبه‌ها است که در دو طرف تیرآهن دیده می‌شوند. میان دو بال تیرآهن، ورق ضخیمی قرار دارد به نام تیر که “جان تیرآهن” نامیده می‌شود. بال‌های تیرآهن هاش، نسبتاً عریض هستند، به همین علت به تیرآهنِ بال پهن نیز معروف شده‌است.

پهنای زیاد بال‌های تیرآهن هاش، نسبت به تیرآهن I باعث شده در برابر نیروهای خمشی و حتی برشی وارد بر آن، از مقاومت و استحکام بیشتری برخوردار باشد. تحمل نیروهای فشاری هم به اندازه طول بال و همچنین جان بستگی دارد.
در تیرآهن هاش یا بال پهن، “بال‌‌ها ” از لحاظ ضخامت با هم برابرند و هیچ شیبی ندارند. مسلماً  وزن تیرآهن اچ هم به علت دارا بودن بال‌های پهن و عریض، نسبت به انواع دیگر تیرآهن علاوه بر مقاوم بودن، سنگین‌تر خواهد بود.

_ وزن استاندارد تیرآهن

وزن استاندارد یکی از مهم‌ترین مواردی است که در تولید تیرآهن و حتی سایر مقاطع  فولادی باید رعایت شود. با توجه به وزن استاندارد است که حتی می‌توان از اصل یا تقلبی بودن آن مطلع شد. بر همین اساس برای تعیین وزن تیرآهن هاش، استانداردهایی در نظر گرفته شده است. استاندارد تیرآهن هاش IPB  است، که عبارتند از:

1. استاندارد St 37
2. St 44
3. St 52

حروف St مخفف کلمه Structural به معنای فولاد ساختمانی است. کنار حروف St، عددی وجود دارد که بیانگر پایین‌ترین میزان استحکام از لحاظ کششی فولاد، بر مبنای 1/0 است.
یعنی برای مثال، در گرید St44 که متداول‌ترین آلیاژ است، با ضرب کردن عدد 44 در 10، عدد 440 بدست می‌آید. این عدد نشان‌دهنده این است که پایین‌ترین حد استحکام کششی این نوع فولاد 440 مگاپاسکال می‌باشد.

ناگفته نماند که استاندار ملی ISIRI 14484 و استاندارد اروپایی DIN 1025-2  نیز در تولید این نوع پروفیل فولادی لحاظ می‌شوند. با در نظر گرفتن استانداردها و اوزان مختلف تیرآهن هاش مشخص می‌شود هر نوع آن، برای استفاده در چه سازه‌ای مناسب هست.

_ انواع تیرآهن هاش بر اساس وزن

تیرآهن هاش در چند نوع متفاوت سبُک، سنگین و فوق سنگین تولید می‌شود که هر کدام به ترتیب با حروف اختصاری در زیر نوشته شده‌اند:

• سبکIPBL  یا HE-A
• سنگین IPB  یا HE-B  
• فوق سنگین IPBV یا HE-M

منظور از حرف L لاتین در کنار نام تیرآهن به معنی تیرآهن هاش با وزن سبک، وزن تیرآهن تهاش سنگین با  IPB یا HE-B و حرف V لاتین، به معنای تیرآهن هاش فوق سنگین است. با توجه به جدول 1 در زیر، اندازه‌ها و تفاوت‌های هرکدام از انواع تیرآهن هاش مشخص شده است. در این مورد باید دقت کرد که منظور از ارتفاع تیرآهن مجموع اندازه طول جان تیرآهن به‌ علاوه‌ی دو برابر ضخامت یک بال است، نه فقط اندازه طول جان.

باید توجه داشت که طول ابعاد با واحد میلی‌متر بیان می‌شوند. پس از برآورد مقدار وزن کلی مورد نیاز برای پروژه، با تقسیم آن به وزن یک شاخه تیرآهن، تعداد مورد نیاز از آن نوع تیرآهن بدست می‌آید.

مشخصات طول بال و ارتفاع انواع تیرآهن هاش

تفاوت تیرآهن هاش سنگین (IPBV)  با تیرآهن هاش سبک (IPBL) در ضخامت آن دو است. ضخامت تیرآهن هاش سنگین، بیشتر است. به همین علت، در سازه‌هایی که نیاز‌مند مقاومت بالا‌ست، از تیرآهن هاش سنگین استفاده می‌شود.

در هرحال هرچه تیرآهن هاش با کیفیت‌تر باشد و با استانداردهای معتبر مطابقت داشته باشد، به همان اندازه ضامن کیفیت بالای سازه نهایی خواهد بود. کارخانه‌های بنام و معروف همیشه سعی برآن دارند تا محصولات خود را با بهترین کیفیت به بازار عرضه کنند.

به طور کلی سایز تیرآهن، نوع آن، ضخامت و وزن یک متر از شاخه، از جمله مواردی هستند که در جدول وزنی آهن قید می‌شوند. برای تعین وزن تیرآهن از  فرمول مشخصی استفاده می‌شود که در زیر به آن اشاره خواهد شد.
با جاگذاری موارد خواسته شده در فرمول، براحتی قابل محاسبه است. پس با شناخت بهتر ویژگی‌های تیرآهن، محاسبات دقیق‌تری انجام می‌گیرد که باعث انتخاب دقیق‌تر می‌شود.

جدول اشتال هاش سنگین

جدول اشتال تیرآهن تا به امروز، بهترین و اصلی‌ترین مرجعی است که برای تعیین ابعاد، مشخصات فنی و وزن تیرآهن، متناسب با سازه طراحی ‌شده‌است. در این جدول برای هر نوع تیرآهن، نسبت به ابعاد آن، مشخصات خاص جداگانه‌ای درج شده‌است.

در این جدول، گروه تیرآهن‌ها به طور کلی با حرف لاتین I مشخص می‌شوند. شماره سایز هر تیرآهن به اندازه ارتفاع آن در کنار نامش درج شده است. در راهنمای جدول اشتال هاش سنگین، در قسمت بالای جدول، نام پروفیل و طرح سطح مقطعی از مدل تیرآهن هاش HEB ترسیم شده‌ است. تمامی اجزا با علائم اختصاری مشخص شده و اندازه‌ها نیز با حروف لاتین نام‌گذاری شده‌اند.

 سطح مقطع تیرآهن هاش سنگین HEB 

 سطح مقطع تیرآهن هاش سبک HEA

_ علائم اختصاری و واحد مؤلفه‌ها

علائم اختصاری و واحد مؤلفه‌هایی که در جدول اشتال مورد استفاده قرار گرفته‌اند، به این شرح است:

_ محاسبه وزن تیرآهن

همانند سایر مقاطع فولادی، یکی از راه‌های به دست آوردن وزن تیرآهن، استفاده از فرمول محاسبه وزن می‌باشد. کافیست تا مقدار وزن یک متر از تیرآهن مورد نظر را از جدول اشتال مشخص کرده و در رابطه زیر قرار داد

(G) = علامت اختصاری مقدار وزن یک متر از تیرآهن در جدول اشتال

(m)  طول تیرآهن × (وزن یک متر از تیرآهن در جدول اشتال )   G = وزن تیرآهن هاش (Kg)

از آنجایی که انواع مقاطع تیرآهن‌های فولادی، شاخه‌ای به طول 12 متر در بازار عرضه می‌شوند، می‌توان عدد وزن مخصوص تیرآهن را در 12 ضرب کرد.

وزن تیرآهن هاش بال پهن (HEB – IPB)

جدول زیر برحسب مقطع به طول 12 متر می‌باشد. سایز تیرآهن بر حسب سانتی‌متر می‌باشد.

جدول اشتال هاش

وزن یک متر تیرآهن هاش سبک- سنگین – فوق سنگین (سایز تیرآهن بر حسب میلی‌متر می‌باشد)

مقایسه مقادیر هاش سنگین

با مقایسه مقادیر هاش سنگین درجدول 3 و جدول 4 (جدول اشتال)، می‌توان متوجه شد که وزن هر متر از هاش سنگین به اندازه جزئی با مقادیر درج شده در جدول اشتال متفاوت است. این اختلاف به علت استفاده از استاندارهایی است که کارخانه‌ها در تولید تیرآهن از آن پیروی می‌کنند.

مقادیر و مشخصات هر پروفیل در جداول اشتال، مطابق استانداردهای دین (DIN) آلمان است. کارخانه‌های تولید‌کننده پروفیل و تیرآهن در کشور ما،  تیرآهن‌هایی با اوزان مختلف تولید می‌کنند که تا حدودی وزن ثابت و یکسان ندارند.
با مراجعه به بخش کارخانه‌ها در سایت آهن اسپات براحتی می‌توان از تولیدات کارخانه‌ها و شرکت‌های تولیدکننده آهن‌آلات مطلع شد. همچنین باید از نوع تولیدات کارخانه‌ها نیز اطلاع حاصل کرد.  هر کارخانه‌ای ممکن است فقط چند نوع بخصوص از مقاطع فولادی و تیرآهن را تولید کند.

بر همین اساس، هر کارخانه ملزم است جدول وزنی و مشخصات پروفیل تولیدی خود را ارائه دهد. در میان شرکت‌های تولید کننده ایرانی، می‌توان گفت محصولات شرکت ذوب آهن، نزدیک‌ترین تناسب با استاندارد تعیین شده در جدول اشتال را دارا است.

_ جدول وزنی و مشخصات تیرآهن هاش سنگین HEB

با توجه به آنچه تا به اینجا گفته شد، جدول وزنی به قرار زیر است:

وزن تیرآهن هاش سنگین HEB

پس با توجه به جدول 5 (جدول وزن هاش سنگین HEB)، سایز این نوع پروفیل سنگین، بر اساس ارتفاع تیرآهن و بر حسب سانتی‌متر بیان می‌شود. با استفاده از علایم اختصاری جدول 2، براحتی  می‌توان ویژگی‌های هر سایز تیرآهن را از جدول 5 پیدا کرد.
برای مثال: مشخصات تیرآهن هاش 20 سنگین در جدول شماره 5 مشخص شده است که به این شرح می‌باشد:

• ارتفاع این تیرآهن با طول بال آن برابر است.
• ضخامت جان این پروفیل سنگین، برابر 9 میلی‌متر است.
• ارتفاع جان منهای ارتفاع دو بال، برابر 134 میلی‌متر است.
• ضخامت بال آن 15 میلی‌متر است.
• وزن هر متر آن 3/61 کیلوگرم بر متر می‌باشد.
• طبق فرمول محاسبه وزن تیرآهن هاش، وزن هاش 20 سنگین برابر 6/ 735 کیلوگرم خواهد بود.

پس از برآورد مقدار باری که به قسمت‌های متفاوت سازه وارد می‌آید، می‌توانید از طریق محاسبات مطابق جدول اشتال،  تیرآهن مورد لزوم هر بخش را تعیین کنید.
با استفاده از این مثال، وزن هر نوع تیرآهن هاش مورد نظرتان را از طریق جدول و فرمول مربوطه، بدست آورده و قابلیت‌های آن را می‌توانید بررسی نمایید. به این ترتیب می‌توانید تا حدودی مقدار اولیه مورد نیاز را تخمین بزنید. در هر حال، نهایتاً نظر مهندس ناظر و نوع سازه است که مشخص می‌کند چه نوع  تیرآهنی و به چه تعداد باید تهیه شود.

وزن تیرآهن دست دوم

در رابطه با تهیه تیرآهن دست دوم نیز می‌توان با اندازه‌کیری ابعاد آن و یا در دست داشتن مشخصات تیرآهن هاش سنگین، از جدول اشتال استفاده کرده و وزن آن را محاسبه نمود.

برای اندازه‌گیری موارد مشخص شده به صورت دستی، می‌توان از کولیس و خط‌کش استفاده کرد. البته مطمئن‌ترین راه برای به دست آوردن وزن تیرآهن هاش، مراجعه به مهندسان و افراد خبره صنعت ساخت و ساز است. انجام محاسبات توسط افراد ماهر مسلماً دقیق‌تر خواهد بود.
با این حال بهتر است اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید. برای این منظور می‌توانید از مقالات وبلاگ سایت آهن اسپات که یکی از سایت‌های معتبر است، استفاده مفید و کافی را ببرید.

خرید انواع تیرآهن از آهن اسپات

ناگفته نماند که قیمت انواع تیرآهن از جمله انواع تیرآهن هاش بنابه عوامل متعددی در حال نوسان است. پس بهتر است قبل از اقدام به خرید، محاسبات لازم را در مورد تعداد مورد نیاز تیرآهن برآورد کرده و از قیمت به‌روز آنها اطلاع حاصل نمایید.

در سایت آهن اسپات قیمت‌های انواع تیرآهن هاش به صورت آنلاین به‌روز می‌شوند. در صورت نیاز می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با برآورد دقیق وزن انواع تیرآهن هاش، از طریق راه‌های ارتباطی با کارشناسان آهن اسپات تماس حاصل فرمایید.
رسالت آهن اسپات این است که در راستای تسهیل فرایند مبادلات، قیمت روز کارخانه‌ها فولاد کشور را استعلام گرفته و در وب‌سایت خود به آدرس www.ahanspot.com منتشر کند.