شمش فولادی و نحوه محاسبه وزن آن

اطلاع از وزن شمش فولاد برای تولیدکنندگان و فعالان بازار آهن آلات کشور، اهمیت بسزایی دارد. زیرا شمش فولادی از محصولات مهمی است که به وسیله ریخته‌گری تولید و برای ساخت آهن‌آلات و محصولات فولادی استفاده می‌شود.
باتوجه‌به ارزش فولاد در صنایع مختلف، شمش‌های فولادی نیز یکی از پرکاربردترین مقاطع تولیدی شناخته می‌شوند زیرا تولیدکنندگان با استفاده از شمش‌های آلیاژی می‌توانند مقاطعی مانند میلگرد، نبشی، ناودانی و… را بسازند. به همین جهت محاسبه وزن شمش‌ فولادی، ترکیب شیمیایی و کیفیت تولید آن اهمیت بسیاری دارد.

اگر صنایع ریخته‌گری آهن را یک زنجیره بدانیم، عامل به هم پیوستن حلقه‌‌های این زنجیر به انواع شکل‌های شمش مانند بیلت، شمش، تختال و شمشال بستگی خواهد داشت.
به همین خاطر محاسبه وزن شمش‌ فولادی یکی از مهم‌ترین بخش‌های قیمت‌گذاری شناخته می‌شود. شما می‌توانید با مراجعه به سایت رسمی آهن اسپات، آخرین تغییرات قیمت آهن آلات را مشاهده کنید و به فهرستی کامل از قیمت و نام تولیدکنندگان انواع شمش‌ فولادی دسترسی داشته باشید.

شمش فولادی چیست؟ 

شمش فولادی به سازه‌ای مکعب مستطیل و ذوزنقه‌ای با طولی در حدود 2 متر گفته می‌شود که از هر جنسی می‌توان آن را تولید کرد. در حقیقت با انجماد یک آلیاژ به این حجم و ابعاد امکان حمل‌ونقل آسان‌تر و دسترسی بهتر تولیدکننده به مواد اولیه فراهم می‌شود. شمش شکل اولیه‌ای است که می‌توان از آن دیگر مقاطع را استخراج کرده و به محصول نهایی دست یافت. انواع شمش فولادی شامل بیلت، بلوم و اسلب می باشد.

شمش‎‌های فولادی پس از استخراج آهن و آلیاژ سازی ساخته می‌شوند. این محصول از طریق کوره بلند و یا کوره‌های القایی ذوب تولید می‌شود. به عبارتی اولین محصول خام یا پیش ساخته‌ای هستند که برای تولید محصول نهایی به کارخانه‌های قطعه سازی فرستاده می‌شوند. اگرچه استانداردهایی وجود دارد ولی وزن شمش‌های فولادی و ابعادشان می‌تواند تغییراتی محدود داشته باشد.

از مزیت‌های استفاده از شکل شمش‌ها در فرایندها ساخت و تولید به امکان شکل‌دهی، قابلیت اجرای فرایندهای فورج و نورد، حمل‌ونقل آسان‌تر و عدم محدودیت در تولید انواع آلیاژهای فولادی اشاره داشت. به طور مثال تختال (Slab) یکی از مقاطعی است که از شمش ساخته می‌شود. سپس با انجام فرایندهای شکل‌دهی مختلف، مانند نورد، از تختال می‌توان انواع ورق‌های آلیاژی را به ساخت.

پارامترهایی که در هنگام خرید شمش فولادی بایستی در نظر داشت بسیار زیاد هستند و عمدتا وابسته به محصول مورد نظر شما می‌باشد. حتی برخی از این پارامترها بر روی قیمت نهایی نیز تاثیر گذار هستند. در فهرست زیر، که توسط آهن اسپات تهیه شده است، به تعدادی از شاخصه‌های مهم در ارتباط با خرید شمش فولادی اشاره شده است:

• روش تولید شمش (کوره بلند، احیای مستقیم و کوره‌های القایی)
• عناصر آلیاژی
• ترکیب شیمیایی
• خواص کششی
• خواص مکانیکی مانند پیچش، چقرمگی و…
• تست‌های xrd و xrf
• ابعاد و وزن شمش‌های فولادی
• هزینه‌های تولید
• و…

فراورده‌های حاصل از شمش‌ فولادی

شمش فولادی یک محصول پیش‌ساخته‌ای است که از مذاب آهن تهیه می‌شود. این ماده‌ خام با ایجاد تغییراتی در ظاهرش به محصولات پیش‌ساخته دیگری به نام‌های تختال، بیلت، بلوم و شمش‌های کوچکتر بدل می‌شود. تولیدکننده قطعه و محصولات پایه آهنی با خریداری هر یک از مواد اولیه یاد شده می‌توانند کالاهایی با ارزش مادی بیشتر بسازند و به بازار عرضه کنند.

1. شمش (Ingot) تولید شده از شمش فولادی

تعجب نکنید؛ از شمش فولادی بزرگتری که محصول خام به حساب می‌آیند، محصول پیش‌ساخته‌ای به نام شمش یا Ingot با ابعاد کوچکتر تولید خواهد شد. ظاهر این کالا شبیه شمش‌های بزرگتر بوده و تنها وزن شمش‌های فولادی و طولشان کمتر خواهد بود. هدف از ایجاد این تغییرات، آسان‌تر کردن حمل و نقل و انبارش در کارگاه‌های کوچکتر بوده است.

2. تختال (Slab) تولید شده از شمش فولادی

تختال نام معادلی است که برای Slab در نظر گرفته شده است. این محصول به روش ریخته‌گری پیوسته تولید می‌شود. هدف از تولید این محصول پیش‌ساخته آماده سازی مواد اولیه جهت تولید ورق‌های فولادی و شمش فولادی است. برای این منظور کافی است دمای آن جهت شکل‌دهی گرم افزایش یابد و تحت عملیات‌های شکل‌دهی مانند نورد گرم چند غلتکی قرار گیرد.

سطح مقطع این محصول نیمه ساخته شده به شکل مستطیل بوده و ضخامت آن در حدود 200 تا 250 میلیمتر، طول آن در حدود 12 متر و عرضش بین 650 تا 2000 میلیمتر قرار می‌گیرد. وزن تختال‌ حاصل و ابعاد نهایی آن به وزن شمش‌های فولادی اولیه بستگی دارد. پس از اعمال تغییرات بر روی آن محصولاتی چون ورق‌های روغنی، ورق فولادی گالوانیزه شده، ورق اسیدشویی، تسمه‌های فلزی، لوله‌های درزدار و… به دست خواهد آمد.

3. شمشال (Billet) تولید شده از شمش فولادی

شمشال نامی است که به جای Billet انتخاب شده است. اگر چه طول شمشال هم مانند تختال در حدود 6 تا 12 متر می‌باشد ولی سطح مقطع شمشال مربع و یا دایره‌ای است. معمولا هم حدود اندازه عرض آن کمتر از 15 سانتیمتر هست که ابعاد نهایی این محصول هم به وزن شمش‌های فولادی بستگی خواهد داشت. این محصول پیش‌ساخته به سه روش ریخته‌گری مداوم، نورد گرم غیر مستقیم و اکستروژن امکان تولید دارد.

هدف از تولید بیلت فراهم کردن شرایط راحتتر برای تولید مهم‌ترین مقاطع آهنی مانند لوله‌های مانیسمان، لوله‌‌های بدون درز، میلگرد، سیم، لوله و میله است. مهم‌ترین نکته‌ای که در زمان تولید این ماده اولیه باید مورد توجه باشد نبود عیوبی چون مک، حفره و ترک‌های حاصل از سرمایش و گرمایش است.

4. شمشه (Bloom) تولید شده از شمش فولادی

آخرین نامی که در مقاطع پیش‌ساخته آهن و شمش فولادی باید به خاطر بسپارید شمشه یا Bloom است. شمشه در ظاهر شباهت بسیاری به شمشال دارد اما عرض آن بیشتر از 15 سانتیمتر و سطح مقطعی بزرگتر از 230 سانتیمتر مربع خواهد بود. البته با توجه به ابعاد شمشه، آن را می‌توان یکی از زیر مجموعه‌های بیلت و اسلب به صورت هم زمان دانست. محصولات نهایی که از بلوم تولید می‌شود شامل بخش فلزی ریل‌های قطار، تیر آهن، مقاطع مانند قوطی، ناودانی، سپری و… است.

جدول وزن شمش فولادی

با استفاده از جدول وزن شمش فولادی و حتی بدون استفاده از فرمول نیز می‌توانید وزن شمش فولادی مورد نظر خود را محاسبه و قیمت آن را برآورد نمایید. با مراجعه به جدول زیر گرید و وزن شمش فولادی مورد نظر خود را به راحتی به دست آورید.

گرید و ترکیب شیمیایی شمش فولاد

شمش فولادی با ترکیب‌های شیمیایی مختلف تولید و در ترکیب با گریدهای مختلف نام‌گذاری می‌شود. گریدهای شمش عبارتند از:

• 3sp
• 4sp
• 5sp
• st37
• st52
• ck45

روش محاسبه وزن شمش‌ فولادی

استانداردهای مختلفی برای تولید آهن آلات و محصولات وابسته به آن‌ها تعریف شده است. برخی از این استانداردها درباره ترکیب شیمیایی و عناصر سازنده و برخی دیگر تعیین کننده ابعاد و سطح مقطع یک محصول هستند. به طور مثال دو استاندارد DIN (تحت نظر صنعتگران آلمانی) و استاندارد AISI (انجمن آهن و فولاد آمریکا) برای نام گذاری باتوجه‌به خواص فیزیکی و مکانیکی و ترکیب شیمیایی شمش‌های فولادی رایج هستند.

پس از انتخاب گرید مورد نظر، باید وزن شمش‌های فولادی را هم تعیین کرد. کوچکترین تغییر در ترکیب شیمایی در چگالی و وزن شمش‌های فولادی اثر گذار خواهد بود؛ بنابراین استفاده از قوانین مرسوم ریاضی برای محاسبه رم چندان کارآمد نبوده و گاهی پس از استفاده این روابط خطای فاحشی گزارش شده است.

کارخانه‌های ریخته‌گری و تولید فولاد پس از اتمام فرایند تولید شمش چند قطعه به عنوان نمونه آزمایشگاهی از آلیاژ تولیدی تهیه می‌کنند. سپس در آزمایش‌های تکمیلی مانند تعیین دقیق ترکیب شیمیایی و یا بررسی خواص فیزیکی چون چگالی انجام می‌گیرد. در نهایت جدولی از اطلاعات محصول تهیه خواهد شد و در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد.

فرمول محاسبه وزن شمش فولادی

برای محاسبه‌ وزن شمش‌ فولادی باید مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

1. اندازه گیری ابعاد شمش (طول، عرض و ارتفاع)
2. سه بعد در یکدیگر ضرب کرده و مقدار حاصل را A بنامید.
3. مقدار A را در وزن مخصوص آهن (7.85) ضرب کنید.
4. عدد حاصل وزن شمش‌های فولادی به تن است.

  طول*عرض*ارتفاع=A

    وزن مخصوص آهن*A=وزن شمش(برحسب تن)

   وزن شمش(برحسب تن)*۱۰۰۰=وزن شمش(برحسب کیلوگرم)

یک نکته‌ ساده دیگر هم در زمان محاسبه وزن شمش‌های فولادی وجود دارد که نباید فراموش شود. آن هم این است که برای تبدیل واحد جرم از تن به کیلوگرم، مقدار حاصل را در عدد 1000 بایستی ضرب کنید.

خرید مطمئن و به صرفه شمش‌ فولادی در آهن اسپات

گستردگی در مصرف فولاد و تولید انواع آلیاژها بررسی و محاسبه قیمت را کمی سخت کرده است. مجموعه آهن اسپات با هدف کاهش موانع در بازار عرضه و تقاضا راهی برای حل این مشکل ارائه داده است.
شما می‌توانید انواع شمش‌های فولادی را در وزن‌های مختلف و آلیاژ مورد نظرتان را بر روی سایت آهن اسپات بیابید و از قیمت روز آن مطلع شوید. این سایت مرجعی به‌روز برای اطلاع از آخرین تغییرات در قیمت آهن ‌آلات همچون تیرآهن، میلگرد، ناودانی و نبشی و سایر محصولات فولادی تولید شده توسط بهترین کارخانه‌ها با کیفیتی تضمینی است.