نادیده گرفتن داربست‌های یک ساختمان در حال ساخت، کاری تقریباً غیرممکن است. ارتفاع بالای ساختمان‌های مدرن و طولانی شدن پروسه‌ی کار هم باعث شده است تا اهمیت این ساختار، بیش از پیش در صنعت ساختمان سازی مطرح شود.
یکی از اجزای اصلی در ساختار داربست، بست داربست است. در این مقاله از وبلاگ آهن اسپات قصد داریم شما را با ماهیت بست داربست و انواع آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

بست داربست چیست؟

اهمیت داربست در دنیای ساخت‌وساز مدرن بسیار زیاد است. این سازه‌های فلزی که برای دسترسی به ارتفاع بالاتر از 2 متر استفاده می‌شوند غالبا از ورق سیاه ساخته می‌شود. وظیفه شکل دادن به این سازه بر عهده‌ی بست داربست است.
بست داربست در جنس‌ها و شکل‌های مختلف ساخته می‌شوند. استفاده از بست‌های متنوع باعث استحکام و همچنین کاربردی‌تر شدن لوله داربست می‌شود.

هر نوع خاصی از بست در قسمت‌های مختلف داربست استفاده می‌شود. با استفاده از بست، ساختار از زاویه‌های مختلف مستحکم شده و مقاومت آن بیشتر می‌شود. شناخت انواع بست داربست به شما کمک می‌کند تا از حوادث ناگوار احتمالی پیشگیری کنید.

انواع بست داربست و کاربرد آنها

بست‌های داربست را می‌توان از 2 نظر دسته بندی کرد:

  1. از لحاظ جنس
  2. از لحاظ نحوه اتصال

در ادامه هر کدام را بررسی کرده و مزایا و معایب آن را معرفی می‌کنیم.

دسته بندی از نظر جنس سازه

جنس هر محصولی تاثیر مستقیمی روی کیفیت و البته قیمت آن محصول دارد. بست‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند و نمی‌توان بدون شناخت و آگاهی از جنس بست اقدام به خرید آن کرد. ساخت و جنس بست 2 حالت کلی دارد:

1. بست فورج

بر اساس استاندارد داربست، جنس بست فورج از آهن است و روکشی گالوانیزه برای جلوگیری از خوردگی برای آن تعبیه شده است. این بست‌های داربست با روش ضربه و پرس کردن ساخته می‌شوند و مقاومت بالایی در مقابل فشار و ضربه دارند.
بست‌های فورج در صورت سقوط و یا فشار شکسته نمی‌شوند اما دچار تغییر فرم می‌شوند.

2. بست ریخته‌گری

بست‌های ریخته‌گری که گاها با نام بست‌های چدنی هم شناخته می‌شوند، نوع دیگری از بست‌های داربست هستند. این نوع از بست از ریختن چدن در قالب‌های ماسه‌ای ساخته می‌شود. مقاومت این بست‌ها نسبت به بست‌های فورج کمتر است اما به عنوان گزینه‌ای برای کم کردن هزینه‌ها در ساخت و سازهای کوچک‌تر مطرح می‌شوند.

نکته‌ی جالب توجه اینجاست که این بست‌ها مطابق با استاندارد نیستند و در اثر فشار زیاد یا سقوط دچار شکستگی می‌شوند و می‌توانند خطرآفرین باشند.

دسته بندی از نظر نحوه اتصال

در ابتدای مقاله گفتیم که داربست برای استحکام بیشتر نیاز به انواع مختلفی از بست دارد. در این بخش انواع بست داربست و کاربرد آن در استحکام سازه را بررسی می‌کنیم.

1. بست دو پیچ

بست دو پیچ برای اتصال دو لوله عمود بر هم استفاده می‌شود. بیشترین استفاده از این بست زمانیست که سرعت انجام کار برای کارفرما اهمیت داشته باشد.

همانطور که از اسم این بست مشخص است، نحوه‌ی اتصال آن با استفاده از دو پیچ است. جنس این بست هم از فولاد با تراکم کربن بالاست و همین نکته باعث شده است تا بست دو پیچ که در محل تجمع تنش است دچار مشکل نشود.

2. بست چهار پیچ

بیشترین استفاده از بست چهار پیچ برای ایجاد اتصالات در زوایای مختلف است. به دلیل کاربرد بالا در حل این چالش، بست های چهار پیج به وفور در سازه‌های داربستی و گلخانه‌ای استفاده می‌شوند.

3. بست مغزی

محل اتصال دو لوله معمولا یک نقطه‌ی آسیب پذیر در ساختار سازه است. استفاده از بست مغزی در این نقاط یکی از روش‌های کنترل کردن فشار است. بست مغری در داخل لوله‌ها در محل اتصال دو لوله قرار می‌گیرد و اتصال را محکم و ایمن نگه می‌دارد.

4. بست کفگیر

محل اتصال داربست به زمین نقش مهمی در حذف تعادل کل سازه دارد. این بخش توسط بست کفگیر مستحکم می‌شود که مقاومت بالایی در برابر فشار دارد.

5. بست آهنگیر (H)

بست آهنگیر یا H وظیفه‌ی اتصال سازه‌ی داربستی به تکیه گاه را بر عهده دارد. این بست با اتصال لوله‌ی داربست به تیرآهن یک شکل H مانند ایجاد می‌کند؛ به همین دلیل به بست داربست H مشهور است.

6. بست تخته گیر

این نوع بست داربست برای محکم کردن اتصال بین تخته و داربست است. استفاده از این نوع بست باعث ایمن‌تر شدن محیط کار برای اپراتور می‌شود.

7. بست داربست گوه‌ای

این نوع بست به خاطر استفاده از سیستم گوه ایی در اتصال به این نام شناخته می‌شود. این بست‌ها با ضربات چکش محکم می‌شوند، مقاومت بالایی دارند و نسبت به سیستم پیچ و مهره جدیدتر هستند.

8. بست لوله‌ای

این نوع بست برای پوشش دادن امتداد دو لوله استفاده می‌شود. کاربرد این نوع بست علاوه بر داربست ساختمانی شامل گلخانه‌ها و غرفه‌های داربستی هم می‌شود.

9. بست تک پیچ

بست داربست تک پیچ برای بستن و محکم کردن نقاطی که تحت فشار زیادی نیستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. این این نوع بست در غرفه‌ها و گلخانه‌ها استفاده می‌شود.

10. بست گردان

برخلاف بست‌های عادی، بست گردان امکان تنظیم روی زوایایی غیر از 90 را دارد. بست گردان در مدل‌های 2 پیچ، 4 پیچ، 6 پیچ و هشت پیچ تولید می‌شود. بست گردان که نام دیگر آن بست 360 است معمولا از چدن ساخته می‌شود.

نکات امنیتی هنگام استفاده از بست داربست

رعایت اصول پایه در هنگام اتصال لوله‌ها و بست داربست باعث کم شدن احتمال اتفاقات ناگوار است. موارد زیر جزو نکاتی است که حتما باید در هنگام کار مورد بررسی قرار بگیرد.

  1. بهتر است بست‌ها به صورت دوره‌ای بررسی و در صورت نیاز روغن کاری شوند.
  2. بستن بست‌ها باید با حفظ نکات امنیتی باشد و محکم بسته شوند.
  3. سطح زیرین بست کفگیر لغزنده نباشد.
  4. بست‌هایی که قبلا استفاده شده‌اند حتما باید تست شوند تا هیچ گونه خوردگی و زنگ زدگی نداشته باشند.

نکات مهم هنگام خرید بست داربست

با وجود این که خریداران لوازم داربست معمولا افراد متخصص در این حوزه هستند، اما یادآوری این چند نکته می‌تواند برای آن‌ها هم کاربردی باشد.

  • رعایت تنوع

استفاده از انواع مختلف بست داربست و سایر لوازم می‌تواند پتانسیل خوبی برای انعطاف در طراحی به اجرا کننده بدهد.

  • جنس و وزن داربست

جنس و وزن داربست نقش مهمی در تعیین قیمت دارد؛ اما قیمت‌ها همیشه در حال نوسان هستند. داشتن یک مرجع کامل در زمینه‌ی خرید و استعلام قیمت آهن آلات، مانند آهن اسپات، می‌تواند خیال هر خریداری را از یک خرید خوب راحت کند.

  • طراحی داربست

خرید تجهیزات داربست بر اساس یک تفکر از پیش تعیین شده نتیجه‌ی ایده‌آلی در پی نخواهد داشت. طراحی‌های مختلف برای سازه‌های داربستی نیازمند خرید انواع مختلف از بست خواهد بود.

امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله از وبلاگ آهن اسپات برای شما مفید بوده باشد. اگر احساس می‌کنید همچنان برای تصمیم گیری دچار تردید هستید می‌توانید با پشتیبانی آهن اسپات ارتباط برقرار کنید تا تیم با تجربه‌ی ما شما را راهنمایی کنند.
رسالت آهن اسپات این است که در راستای تسهیل فرایند مبادلات، قیمت روز کارخانه‌ها فولاد کشور را استعلام گرفته و در وب‌سایت خود به آدرس www.ahanspot.com منتشر کند.